Powiat nowodworski
Mieszkańcy: | 33 626 |
---|---|
Powierzchnia: | 672 km2 |
Wydatki na mieszkańca: | 1 989,62 zł |
Strona www: | www.nowydworgdanski.pl |
Władze: | |
Barbara OgrodowskaStarosta | Zbigniew PtakPrzewodniczący Rady Powiatu |
Powiat Nowodworski leży na obszarze dwóch dużych krain geograficznych: Żuław Wiślanych oraz Mierzei Wiślanej. Położony jest wzdłuż najdłuższej polskiej rzeki - Wisły, która tutaj kończy swój bieg wpadając do Morza Bałtyckiego. Mimo, że jest powiatem o najmniejszej liczbie mieszkańców w województwie pomorskim, swoją bogatą ofertą turystyczną co roku przyciąga w odwiedziny rzesze turystów.
Mierzeja Wiślana to obszar uformowany przez fale morskie, pokryty piaszczystymi wydmami, rozciągający się od Gdańska na zachodzie po Bałtijsk w Federacji Rosyjskiej na wschodzie. Mierzeja jest skutkiem pracy prądów i fal morskich, a po wynurzeniu się ponad poziom morza terenem działalności wiatrów. Od otwartych wód Zatoki Gdańskiej oddziela ją Zalew Wiślany. Powiat nowodworski, od strony zachodniej graniczy z Gdańskiem (Wyspa Sobieszowska), od wschodu z Zalewem Wiślanym, gdzie znajduje się polska część Mierzei Wiślanej, od północy natomiast ma kontakt z Morzem Bałtyckim. Kierując się na północny wschód można dotrzeć do granicy z Obwodem Kaliningradzkim.
Stolicą powiatu jest Nowy Dwór Gdański, leżący między ramionami Wisły i Nogatu, na obszarze zwanym Żuławami Wiślanymi. Ta kraina geograficzna obejmuje rozległą równinę deltową Wisły, przypominającą w ogólnym zarysie kształt odwróconego trójkąta. Żuławy Wiślane są najniżej położonym regionem w Polsce, a znaczną jego część zajmują tereny depresyjne. Jego granice, na zachodzie i południowym zachodzie, stanowi wysoko wzniesiona krawędź wschodnich peryferii Pojezierza Kaszubskiego i Pojezierza Starogardzkiego, na południu i południowym wschodzie Dolina Kwidzyńska i krawędź Pojezierza Iławskiego, natomiast na wschodzie Równina Warmińska oraz wyraźnie zarysowana krawędź Wysoczyzny Elbląskiej. Żuławy dzielą się na trzy mniejsze terytoria: Żuławy Gdańskie, Żuławy Malborskie oraz Żuławy Elbląskie.
Początki osadnictwa na terenie Żuław sięgają XIII wieku. O pracy jaka musiała być wykonywana, aby podmokłe tereny nadawały się do zamieszkania świadczyć może liczba 3,5 tys. kanałów rzecznych oraz 11 tys. rowów melioracyjnych, które obecnie tu funkcjonują. By móc zamieszkać na tych terenach, trzeba było uregulować ramiona ujściowe Wisły, zbudować wały przeciwpowodziowe oraz osuszyć rejon zalewowy. Wały budowano, by ochronić się przed okresowymi wylewami rzek. Podczas II Wojny Światowej wszystkie umocnienia i pompy zostały zniszczone. W II połowie XX wieku system przeciwpowodziowy i melioracyjny odbudowano, a terytorium Żuław zasiedlono przesiedleńcami z Polski centralnej, południowej i z jej dawnych terenów wschodnich przyłączonych po wojnie do Związku Radzieckiego.
Piaszczyste plaże, bliskość morza, ciekawe szlaki turystyczne, to tylko niektóre z elementów, dla których miejscowości powiatu nowodworskiego odwiedzane są przez szerokie grono turystów. W pasie nadmorskim znajduje się wiele obiektów architektury wartych zwiedzenia. Najbardziej charakterystyczne dla tego regionu są domy podcieniowe, kościoły ryglowe, cmentarze mennonickie oraz unikatowe wiatraki holenderskie. Wszystkie miejsca można zwiedzić korzystając ze szlaków pieszych i rowerowych.
Jedną z ciekawszych atrakcji powiatu nowodworskiego jest kolejka wąskotorowa - tzw. Żuławska Kolej Dojazdowa - która latem kursuje i przewozi turystów i mieszkańców przez Mikoszewo, Jantar, Stegnę, Sztutowo i Nowy Dwór Gdański. Podczas przejazdów wzdłuż Mierzei należy zobaczyć również latarnię morską w Krynicy Morskiej oraz dawne kościoły w Nowym Dworze Gdańskim, Ostaszewie czy w Stegnie.
Poza turystyką, głównym sektorem gospodarki w powiecie jest rolnictwo. Wszystko to za sprawą wyjątkowo żyznych gleb i sprzyjającym uprawom warunkom naturalnym. Zauważalne jest duże zaangażowanie jednostek publicznych w rozpowszechnianiu wartości regionalnych oraz krzewieniu lokalnych trendów kulturowych. Najprężniej działającą jednostką jest Żuławski Ośrodek Kultury, w którym każdy znajdzie zajęcie dla siebie. Pośród oferty ośrodka dostępne są m.in.: zajęcia gry na instrumentach, pracownia ceramiczna, pracownia robotyki, czy też zajęcia z fotografii analogowej.
Powiat Nowodworski posiada szerokie doświadczenie w zakresie współpracy międzynarodowej oraz w pozyskiwaniu funduszy pozabudżetowych na rozwój i wsparcie zaplecza społecznego i gospodarczego. „Dobry start”, rewitalizacja przestrzeni miejskiej w Nowym Dworze Gdańskim, utworzenie Żuławskiego Parku Historycznego czy usprawnienie komunikacji między Nowym Dworem Gdańskim i Mierzeją Wiślaną, to realizowane w ramach współpracy między państwami członkowskimi UE projekty, które znacząco przyczyniają się do promowania i modernizacji terenu powiatu. Zalew Wiślany - część Zatoki Gdańskiej odciętej przez Mierzeję Wiślaną, posiada bardzo duże znaczenie strategiczno-gospodarcze. Istotne jest usytuowanie miasta Elbląga, którego rzeka o tej samej nazwie uchodzi do Zalewu Wiślanego. Niezwykle ważną inwestycją dla całego regionu jest planowany przekop Mierzei Wiślanej w okolicach wsi Skowronki. Skróci to i ułatwi szlak wodny pomiędzy Elblągiem, a innymi międzynarodowymi portami oraz wpłynie na dalszy, dynamiczny rozwój miasta