Obszar Metropolitalny Gdańsk Gdynia (OMGGS) to stowarzyszenie, które zrzesza 61 samorządów z województwa pomorskiego.  Razem z 46 samorządami członkowskimi tworzy Związek Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, które współfinansowane są z funduszy europejskich. Są to przedsięwzięcia, które swoim oddziaływaniem przekraczają granice jednej gminy.

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne to forma współpracy samorządów współfinansowana ze środków Funduszy Europejskich. Formuła ta umożliwia wyjście poza sztywne granice administracyjne samorządów, co ma się przełożyć na większe oddziaływanie realizowanych wspólnie przedsięwzięć.

Wdrażanie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych na Pomorzu odbywa się poprzez Instytucje Pośredniczące (IP). OMGGS funkcję tę pełni od 2015 r. koordynując pakiet 179 europejskich inwestycji współfinansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 o wartości 2,02 mld zł. Partnerstwa współpraca jednostek samorządu terytorialnego i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie w zakończonej z sukcesem perspektywie budżetowej UE przyczyniła się do kontynuowania Związku ZIT.

W nowym rozdaniu funduszy europejskich na lata 2021-2027 województwie pomorskim przyznano kwotę 1,8 mld euro. Będzie ona wydatkowana poprzez program Fundusze Europejskie dla Pomorza 2021-2027. W ramach programu powstało dziewięć obszarów funkcjonalnych, które poprzez Instytucje Pośredniczące realizować będą projekty współfinansowane ze środków europejskich. Są to obszary: Bytowa, Chojnic-Człuchowa, Słupska-Ustki, Kościerzyny, Kwidzyna, Malborka-Sztumu, Lęborka, Starogardu Gdańskiego oraz Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. Najwięcej środków Samorząd Województwa skierował na obszar OMGGS, przyznając mu w maju 2023 r. kwotę prawie 780 mln zł na realizację projektów metropolitalnych. Dzięki tym pieniądzom w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych OMGGS 2021-2027 - 46 metropolitalnych gmin i powiatów w trybie bezkonkursowym zrealizuje ponad 120 projektów.  Dodatkowo w nowej perspektywie unijnej OMGGS zrealizuje pakiet 6 projektów transportowych w ramach Funduszy Europejskich na Infrastrukturę Klimat i Środowisko 2021-2027 z dofinansowaniem w wysokości 450 mln zł (m.in. nowa linia tramwajowa, buspasy i ścieżki rowerowe, węzły integracyjne).

Zasadniczą rolą Instytucji Pośredniczącej ZIT jest koordynacja realizacji części regionalnych projektów unijnych. ZIT to inwestycje i projekty, które rozwiązują problemy i odpowiadają na wyzwania nie tylko jednego miasta czy gminy, ale całej metropolii. Będą one finansowane z regionalnego programu unijnego, czyli z Funduszy Europejskich dla Pomorza (FEP). Metropolitalne stowarzyszenie samorządowe pełnić będzie tę rolę na mocy zawartego w dniu 27 lutego 2024 r. Porozumienia pomiędzy Województwem Pomorskim, a Obszarem Metropolitalnym Gdańsk Gdynia Sopot. 

Związek ZIT tworzyć będą: miasta Gdańsk-Gdynia-Sopot, Hel, Pruszcz Gdański, Puck, Reda, Rumia, Tczew, Wejherowo, gminy miejsko wiejskie: Jastarnia, Kartuzy, Władysławowo i Żukowo oraz gminy wiejskie: Cedry Wielkie, Kolbudy, Kosakowo, Luzino, Pruszcz Gdański, Przodkowo, Przywidz, Pszczółki, Puck, Somonino, Stegna, Suchy Dąb, Szemud, Tczew, Trąbki Wielkie i Wejherowo. Inwestycje będą realizowane również przez sąsiadujące ze Związkiem ZIT gminy i powiaty, którym przyznano status Obserwatorów: Pelplin, Subkowy, Chmielno, Stężyca, Sulęczyno, Liniewo, Gniew, Sierakowice, Miłoradz, Nowy Dwór Gdański, Sztutowo oraz powiaty pucki, kartuski, tczewski, gdański i wejherowski.

>>> Porozumienie powierzenia zadań Instytucji Pośredniczącej
 

Funkcjonowanie Związku ZIT będzie finansowane ze środków Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.

Podstawą realizacji inwestycji w ramach ZIT będzie Strategia Rozwoju Ponadlokalnego Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot do roku 2030, która będzie najważniejszym dokumentem, określającym wizję i cele rozwoju OMGGS na najbliższe lata.

>>> Strategia Rozwoju Ponadlokalnego do roku 2030 dla OMGGS

Strategia określa pakiet unijnych inwestycji ZIT o wartości dofinansowania 1,3 mld zł, szacując całe jej ramy finansowe na poziomie 6 mld zł.

W nowej perspektywie unijnej 2021-2027 Metropolia Gdańsk-Gdynia-Sopot planuje realizację ponad 120 projektów i inwestycji.  Będą to m.in.:

• budowa i przebudowa węzłów integracyjnych,
• wsparcie psychoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży,
• termomodernizacje prawie 100 szkół, przedszkoli i budynków komunalnych,
• powiększenie powierzchni zielonej,
• domy dziennego pobytu, świetlice i kluby dla seniorów,
• wsparcie dla imigrantów.