Termomodernizacja budynków, zamiana źródeł ogrzewania i oświetlenia na energooszczędne, w tym budowa odnawialnych źródeł energii - te i inne działania mogą zyskać dofinansowanie dzięki udziałowi w programie ELENA. Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot pomaga w pozyskaniu dotacji dla gmin. Do wspólnej inicjatywy zgłosiło się 25 metropolitalnych samorządów. - W obliczu wyzwań związanych ze stale  rosnącymi cenami energii, warto wspierać gminy w działaniach związanych z produkcją oraz oszczędzaniem prądu i ciepła - mówią eksperci.

Program ELENA (skrót od European Local Energy Assistance) pomaga państwom członkowskim Unii Europejskiej w osiągnięciu ich celów w zakresie poprawy efektywności energetycznej i zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Chodzi przede wszystkim o  termomodernizację budynków, zamianę źródeł ogrzewania i oświetlenia na energooszczędne, a także budowę odnawialnych źródeł energii. Dla mieszkańców i  gmin oznacza to  oszczędności w opłatach za prąd i ciepło.

ELENA zapewnia wsparcie w postaci 90-procentowej dotacji na przygotowanie gminnych inwestycji do realizacji. Jest finansowana ze środków Unii Europejskiej  za pośrednictwem Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI).

Na zdjęciu siedziba Europejskiego Banku Inewstycyjnego w Luksemburgu
Fot. EIB (European Investment Bank)

- W OMGGS kwestie ochrony klimatu zajmują priorytetowe miejsce. Angażujemy się w wiele projektów, które pomagają gminom w osiąganiu założeń  Europejskiego Zielonego Ładu, czyli zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 procent do 2030 r. - mówi Krzysztof Perycz-Szczepański, zastępca dyrektora OMGGS, kierownik ds. projektów metropolitalnych. - Program ELENA jest jednym z nich. Pozyskanie środków na inwestycje, które spowodują zmniejszenie zużycia energii jest szczególnie istotne w obliczu zbliżającego się nieuchronnie kryzysu energetycznego. Samorządy powinny być przygotowane na nowe czasy - mieć opracowane wszelkie dokumenty pozwalające na start ich inwestycji.

25 metropolitalnych gmin zainteresowanych ELENĄ

Do wspólnej inicjatywy zgłosiło się 25 metropolitalnych samorządów: Cedry Wielkie, Jastarnia, Kosakowo, Linia, Liniewo, Gdańsk, Pruszcz Gdański (miasto), Puck, Rumia, Sopot, Wejherowo (miasto), Nowy Staw, Pelplin, Pruszcz Gdański (gmina), Pszczółki, Sierakowice, Stegna, Subkowy, Suchy Dąb, Szemud, Sztutowo, Trąbki Wielkie, Wejherowo (gmina), Władysławowo, Żukowo.

- Pre aplikacja do ELENY została już zaakceptowana przez EBI - mówi Krzysztof Perycz-Szczepański. - Teraz czeka nas podpisanie porozumień z władzami gmin. To czas, w którym prezydenci, burmistrzowie i wójtowie ostatecznie zdecydują, które  inwestycje zakwalifikują do programu. Oczywiście wiąże się to z koniecznością zdobycia w przyszłości środków na ich realizację, w czym również pomoże ELENA. Przede wszystkim jednak dzięki ELENIE gminy będą mogły sfinansować przygotowanie dokumentacji.

3 miliony euro w programie ELENA

Maksymalna kwota w programie ELENA to 3 miliony euro.

- Aby sięgnąć po te pieniądze musimy potwierdzić, że gminy są gotowe zrealizować inwestycje o 20-krotnie większej wartości - mówi  Emilian Stańczyszyn, pełnomocnik prezesa Zarządu OMGGS, koordynujący projekt ELENA.

Na przygotowanie jakich inwestycji można przeznaczyć środki z ELENY? 

Może to być termomodernizacja budynków mieszkalnych, budynków użyteczności publicznej, jak np. szkoła, urząd, świetlica wiejska, sfinansowanie odnawialnych źródeł energii dla tych budynków, ale również modernizacja oświetlenia.

Z doradztwa w ramach ELENY będą również mogli skorzystać mieszkańcy zainteresowani termomodernizacją swoich domów.

- Współczesny świat jest zmienny, nieprzewidywalny, a w zakresie energii wręcz niebezpiecznie niestabilny, dlatego warto w nowe czasy wchodzić nie samemu, ale opierając się również o wiedzę doświadczonych firm i ich ekspertów -  dodaje Emilian Stańczyszyn. 

Program ELENA powstał w 2009 roku w ramach programu Inteligentna Energia dla Europy (IEE) II i jest obecnie finansowany z Programu Ramowego Badań i Innowacji Horyzont 2020.