Jak wspierać uczniów z doświadczeniem migracji? Jak mądrze rozwiązywać konflikty w szkole wielokulturowej? I w końcu - jak samemu radzić sobie ze stresem i przeciążeniem wynikającym z pracy nauczyciela? Pomoc pedagogom pracującym w środowisku wielokulturowym to cel realizowany w ramach projektu EPIC. Program dobiegł końca, a jego efektami są zorganizowane szkolenia, warszaty czy konferencja dla dyrektorów placówek, a także liczne publikacje, pomocne w codziennej pracy z dziećmi cudzoziemskimi. Materiały udostępnione zostały do darmowego pobrania.

EPIC (Europejska platforma integracji miast) to trzyletni projekt finansowany przez Unię Europejską - Fundusz Azylu, Migracji i Integracji (AMIF), którego celem była poprawa integracji migrantów w Metropolii.

Więcej informacji o EPIC → https://epicamif.eu/

W ramach projektu Małgorzata Chachaj, koordynatorka ds. edukacji z obszaru integracji i wspierania migrantów w projekcie EPIC, zaprojektowała i koordynowała realizację sześciu uzupełniających się działań. Ich celem było kompleksowe wsparcie szkół Metropolii wobec wyzwań związanych z edukacją dzieci cudzoziemskich; tj. nauką języka polskiego jako obcego, narastajacymi konfliktami w klasie wielokulturowej, wypaleniu zawodowym nauczycieli, brakiem testów diagnostycznych dla dzieci cudzoziemskich oraz skutecznemu zarządzaniu szkołą wielokulturową.

Wynikiem działań są liczne publikacje oraz webinaria, które mają na celu wsparcie kadry szkolnej w codziennej pracy z uczniami cudzoziemskimi. Materiały dostępne są do pobrania:

1. Dwie metody pomocowe dla nauczycieli pracujących z klasą wielokulturową:

Przybornik interwencyjny I
„Koło Przyjaciół – jako sposób rozwiązywania konfliktów w klasie międzykulturowej”

Przybornik interwencyjny II
„Metoda wspólnej sprawy – jako sposób rozwiązywania konfliktów w klasie międzykulturowej”

Metody obejmują zakres pracy z uczniami bezpośrednio zaangażowanymi w konflikt (praca z osobami doświadczających przemocy i stosującymi przemoc) oraz uaktywniają świadków przemocy (praca z sojusznikami osoby wykluczonej).

Są narzędziem do pracy dla nauczycieli pracujących w klasach wielokulturowych. Pomagają wprowadzać adekwatne interwencje w klasach, w których występuje wykluczenie, przemoc rówieśnicza, uprzedzenia i stereotypy.

2. „Wypalenie zawodowe – poradnik dla kadry szkolnej pracującej w wielokulturowym środowisku ”

Materiały dotyczą zagadnień pracy w kryzysie międzykulturowym. Są wsparciem dla osób pracujących w szkole, przeciążonych dodatkowymi zadaniami, poszukiwaniem rozwiązań na własną rękę, przechodzących przez proces szoku kulturowego i przeciążenia emocjonalno-poznawczego w sytuacji pracy w wielokulturowej klasie, szczególnie wtedy, gdy pojawiają się dodatkowe kryzysy i konflikty (między uczniami  i między rodzicami, w gronie pedagogicznym).

Mają za zadanie przywrócić umiejętność zamykania cyklu stresu, wychodzenia konstruktywnie z sytuacji o podwyższonym ryzyku napięcia i utraty równowagi emocjonalnej oraz budować codzienną profilaktykę zdrowych nawyków budujących odporność psychiczną (tzw. rezyliencję) i umiejętność regulacji emocjonalnej.

Materiały powinny wzmocnić nauczycieli i pomóc im budować, przywracać, wzmacniać motywację i potrzebę podejmowania interwencji przy dbaniu o siebie i innych.

3. Wsparcie dla nauczycieli Języka Polskiego Jako Obcego (JPJO)

W ramach projektu EPIC odbyło się osiem szkoleń online  „Elementy metodyki i sketchnotingu podczas pracy z uczniem doświadczającym migracji” (każde po 3 godziny dydaktyczne).

Zawartość części szkoleniowej:

• sketchnoting (myślenie wizualne w praktyce i w neurodydaktyce),
• sketchnoting w obszarze podstawy programowej na lekcjach języka polskiego (prezentacja autorskich materiałów edukacyjnych),
• metoda JES-PL wykorzystywana podczas pracy z uczniami doświadczającymi migracji,
• sprawność czytania w procesie nauki języka obcego,
• narzędzia interaktywne do wykorzystania z autorskimi materiałami wspomagających proces uczenia języka polskiego jako obcego.

Zawartość części warsztatowej:

• przećwiczenie technik i zasad upraszczania poleceń i tekstów.

Każda szkoła uczestnicząca w szkoleniu otrzymała wydruk 300-stronicowej publikacji do pracy z lekturami szkolnymi z dziećmi cudzoziemskimi.

W ramach projektu EPIC powstało również webinarium instruktażowe. Jest to  materiał umożliwiający nauczycielom samodzielne przygotowanie się do pracy z „Zeszytem lekturowym”. Webinarium  zawiera zagadnienia związane z wykorzystaniem:

• sketchnotingu,
• metody JES-PL wykorzystywanej podczas pracy z uczniami doświadczającymi migracji,
• sprawności czytania w procesie nauki języka obcego,
• narzędzi interaktywnych do wykorzystania z autorskimi materiałami wspomagających proces uczenia języka polskiego jako obcego.

Ponadto materiał zawiera prezentację technik i zasad upraszczania poleceń i tekstów.

4. Testy diagnostyczne

W ramach projektu zakupiono 16 testów diagnostycznych umożliwiających poprawną diagnostykę dzieci migranckich, uwzgledniającą  min. barierę językową, odmienność kulturową oraz przeżyte przez dzieci  traumy.
Testy:

• Niewerbalny Test Inteligencji TONI-4
• Funkcjonalna Ocena Trudności Szkolnych Uczniów przybyłych z Ukrainy FOTSU
• Neutralny Kulturowo Test Inteligencji Cattella – wersja 1 oraz wersja 2
• Zrewidowana wersja testu do badania uwagi i koncentracji - d2-R

Testy diagnostyczne zostały przekazane następujących Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych:

• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 3 w Gdyni
• Powiatowy Zespół Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych w Wejherowie
• Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna nr 4 w Gdańsku
• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Lęborku
• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Kartuzach

5. Ulotka informacyjna dla rodziców i dzieci migrantów zawierająca:

• wyjaśnienie działania Poradni Pedagogiczno-Psychologicznych (PPP) w Polsce
• wskazanie celu i zasad wykonywania diagnozy przez PPP dzieciom i młodzieży
• opisanie sposobu współpracy z PPP
• wskazanie na tożsame instytucje w Ukrainie

Ulotka została opracowana w języku angielskim i ukraińskim.

6. Konferencja „Pomorska szkoła wielokulturowa - jak oddolnie poprawiać szkołę we współpracy z samorządem”

Skierowana do dyrektorów konferencja odbyła się w Pomorskim Centrum Edukacji Nauczycieli i dotyczyła wyzwań, przed którymi stoją dzisiejsze szkoły, przyjmujące uczniów z doświadczeniem migracji. Celem wydarzenia była  pomoc dyrektorom w świadomym prowadzeniu placówki wielokulturowej - otwartej i gotowej wspierać uczniów z doświadczeniem migracji.

Więcej o konferencji TUTAJ.