Komunalny blok bez barier  w Gdyni, mieszkania wspomagane i mieszkania ze wsparciem w Gdańsku, sopocki program abolicji czynszowej i tzw. samoremontów - to przykłady odważnych, ciekawych rozwiązań wdrożonych w metropolitalnych samorządach, które zaprezentowano w środę 10 czerwca podczas spotkania na temat innowacji w polityce mieszkaniowej.

Spotkanie odbyło się w ramach prac Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych  Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot, która m.in. wdraża w życie założenia Standardu Minimum na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami i Otoczenia. Zostało zorganizowane w formule online. Wzięli w nim udział m.in. przedstawiciele samorządów i organizacji pozarządowych.

Dobre praktyki związane z dostępnym mieszkalnictwem, przeciwdziałaniem wykluczeniu społecznemu przez politykę mieszkaniową, innowacjami społecznymi w obszarze mieszkalnictwa zaprezentowali: Łukasz Browarczyk z Laboratorium Innowacji Społecznych w Gdyni, Marcin Skwierawski, wiceprezydent Sopotu, Magdalena  Malczewska z Urzędu Miejskiego w Gdańsku, Joanna Cwojdzińska, przewodnicząca gdańskiego koła Polskiego Towarzystwa na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną oraz przedstawiciele Banku Gospodarstwa Krajowego, którzy opowiedzieli o dwóch programach, z których można skorzystać, aby innowacyjne rozwiązania wprowadzić w życie.

Blok komunalny bez barier przy ul. Dickmana w Gdyni

Komunalny blok przy ul. Dickmana 30 w Gdyni Oksywiu jest elementem programu rewitalizacyjnego.  Decyzja o jego budowie zapadła, gdy po analizie stanu technicznego znajdujących się tu wcześniej parterowych budynków okazało się, że ich stan wyklucza przebudowę. Władze Gdyni zdecydowały o wyburzeniu budynków, przyznaniu ich lokatorom mieszkań z zasobów gminy i budowie - na części opuszczonego terenu komunalnego - bloku bez barier. Zamieszkało tu  14 rodzin, które wcześniej mieszkały w rozebranych budynkach oraz 15 z innych części miasta, oczekujących dotąd na lokal komunalny przystosowany dla osób z niepełnosprawnościami.

- Powstanie budynku przy ul. Dickmana zapoczątkowało transformację gdyńskiej polityki mieszkaniowej - powiedział  Łukasz Browarczyk z Laboratorium Innowacji Społecznych w Gdyni. -  To pierwszy budynek komunalny wybudowany w standardzie dostępności dla osób z problemami w poruszaniu się i zaburzeniami percepcji oraz pierwszy budynek komunalny wybudowany w Gdyni od 10 lat.

W bloku znajduje się 30 mieszkań o powierzchni od 30 m kw. do 55 m kw., w tym ponad 100-metrowy lokal, w którym będzie pogotowie opiekuńcze. Mieszkania, klatki schodowe, wejście do budynku, teren zielony wokół niego zostały tak zaprojektowane, aby mogły się po nich poruszać osoby na wózku inwalidzkim.

Fot. Laboratorium Innowacji Społecznych

- W budynku jest świetlica, a za nim teren rekreacyjny, tzw. ogród społeczny, który mamy nadzieję projektować z mieszkańcami - dodał Łukasz Browarczyk. - Wszystko po to, aby budować wspólnotę i więzi między mieszkańcami.

Budowa została zrealizowana m.in. z wykorzystaniem środków unijnych (w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020) oraz pożyczki rewitalizacyjnej.

Czytaj więcej na temat bloku bez barier w Gdyni i Gdyńskiego Programu Rewitalizacji >>>

Gdański Program Mieszkalnictwa Społecznego

W ramach Gdańskiego Programu Mieszkalnictwa Społecznego (GPMS) dla osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym, przyjętym na lata 2016 - 2023, wdrożono dwa modele: mieszkania wspomagane i mieszkania ze wsparciem.

- Mieszkania wspomagane to usługa społeczna, która umożliwia pobyt  w mieszkaniu na podstawie decyzji administracyjnej (mieszkanie chronione) bądź na podstawie umowy cywilnoprawnej - mówiła Magdalena Malczewska. - Operatorami tych mieszkań są organizacje pozarządowe lub MOPR.   W mieszkaniach ze wsparciem obowiązują standardowe umowy najmu lokalu z zasobów miasta Gdańska, a oprócz tego oferujemy mieszkańcom pomoc asystentury.

Głównym celem GPMS  jest zintegrowanie zadań z obszaru polityki mieszkaniowej i pomocy społecznej. -  Siłą programu są organizacje pozarządowe, które prowadzą projekty mieszkaniowe - podkreśliła Magdalena Malczewska.

Jednym z takich projektów jest dom ze wsparciem Dolne Młyny. W ramach GPMS wybudowano dom z 25 mieszkaniami - od kawalerek do 3-pokojowych lokali. Są tam też świetlice i lokal dla organizacji pozarządowych, które zapewniają asystenturę i animację społeczną.

Źródło: UM Gdańsk

Zasoby mieszkaniowe GPMS są sukcesywnie zwiększane. W 2020 r. w 70 mieszkaniach wspomaganych objęto pomocą 254 osoby, a w105 mieszkaniach ze wsparciem objęto pomocą 143 osoby.

O mieszkaniach wspomaganych i mieszkaniach ze wsparciem opowiedziała też Joanna Cwojdzińska, przewodnicząca gdańskiego koła Polskiego Towarzystwa na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną. Gdańskie koło PSONI prowadzi 15 indywidualnych, jednoosobowych mieszkań ze wsparciem, 2 mieszkania treningowe (wytchnieniowe dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami), 3 mieszkania wspomagane-chronione.

-Dzięki bliskiemu sąsiedztwu mieszkańcy się wzajemnie odwiedzają, świętują i wspierają - mówi Joanna Cwojdzińska. - W tym roku wraz z miastem Gdańsk staramy się o pozyskanie środków na remont i adaptację kolejnych 4 mieszkań, w tym jednego mieszkania wytchnieniowego.

Innowacje społeczne w budownictwie w Sopocie

Miasto Sopot od 16 lat buduje mieszkania komunalne - do chwili obecnej oddano do użytku łącznie 289 mieszkań. Przygotowane do zasiedlenia są budynki przy alei Niepodległości 650 i 654, w których znajdzie się 49 mieszkań, z czego 47 przeznaczonych będzie dla młodych sopockich rodzin “na dorobku”, jedno dla repatriantów oraz jedno mieszkanie wielopokojowe tzw. lokal chroniony.

Marcin Skwierawski, wiceprezydent Sopotu podczas spotkania opowiedział m.in. o sopockim programie edukacji czynszowej dłużników komunalnych lokali mieszkalnych i socjalnych - tzw. abolicji czynszowej.

-Zakłada on restrukturyzację zadłużenia mieszkańców lokali komunalnych, czyli częściowe umorzenie zadłużenia przy jednoczesnej spłacie pozostałej części długu - mówił wiceprezydent Sopotu. - Umorzeniu ulegają opłaty z tytułu czynszu najmu, odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu oraz odsetki od powstałych zaległości. W pierwszej edycji do programu przystąpiło 59 gospodarstw domowych. Gmina łącznie odzyskała kwotę 474 287,64 zł, a umorzyła kwotę 463 097, 67 zł.

Sopot wprowadza drugą edycję programu pomocowego, z którego będzie mogło skorzystać 400 dłużników.

Źródło: UM Sopot

Kolejnym ciekawym sopockim programem są tzw. samoremonty. Idea programu polega na tym, że przyszły najemca lokalu komunalnego remontuje go na własny koszt w zakresie przystosowującym lokal do zasiedlenia. Preferowane są rodziny z dziećmi. Podstawową korzyścią jest możliwość uzyskania większego mieszkania i skrócenie czasu oczekiwania.

Źródło: UM Sopot

Pożyczki na likwidację barier i rewitalizacyjna

Na koniec spotkania przedstawiciele Banku Gospodarstwa Krajowego opowiedzieli o dwóch programach, z których można skorzystać, aby innowacyjne rozwiązania wprowadzić w życie, o które mogą się ubiegać m.in. jednostki samorządu terytorialnego, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, spółki komunalne, TBS-y. To preferowana

• pożyczka na likwidację barier architektonicznych z Funduszu Dostępności oraz
• pożyczka rewitalizacyjna.