Czy przyjazna komunikacja - bez hejtu - jest możliwa? Okazuje się, że tak. Czy istnieją narzędzia, które skutecznie osłabiają mowę nienawiści? Tak. Przekonało się o tym ponad 20 przedstawicieli samorządowych instytucji kultury z terenu metropolii oraz urzędników, którzy z racji wykonywanych funkcji mierzą się z mową nienawiści na co dzień. Wzięli udział w szkoleniu “Przyjazna komunikacja bez hejtu. Jak walczyć z mową nienawiści?”, zorganizowanym przez OMGGS w czwartek, 12 września. To kolejne wydarzenie w ramach nowego projektu, jakim jest Metropolitalne Centrum Kompetencji.

Fot. OMGGS
 

Trudno znaleźć dziś osobę, która nie wie, czym jest hejt, mowa nienawiści, przemoc w komunikowaniu się. Rozwój Internetu, a przede wszystkim mediów społecznościowych, dostarczyły paliwa temu zjawisku, znanemu ludzkości od dawna (pierwsza wzmianka w piśmiennictwie, która zawiera wyrażenie  "mowa  nienawiści" jest z 1684 roku) w niespotykany sposób. Obrażanie, poniżanie, negowanie i czysta nienawiść przybrały formę, wobec której warto powiedzieć: stop i promować inny sposób komunikacji, oparty na empatii, zrozumieniu i chęci komunikacji bez przemocy. Przyjazna komunikacja bez hejtu jest bowiem możliwa - i jak pokazują badania - oczekiwana przez coraz większą grupę społeczeństwa.

Szkoleniu w duchu dziedzictwa Pawła Adamowicza

Skąd pomysł na takie właśnie szkolenie? 

- Szkolenie dotyczące mowy nienawiści ma związek z tragicznym wydarzeniem, czyli zabójstwem Pawła Adamowicza. To było jedno z najbardziej szokujących wydarzeń w historii Gdańska. Obszar Metropolitalny, który powstał z inicjatywy prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza ma, moim zdaniem, szczególny obowiązek walczyć z mową nienawiści - mówi Grzegorz Kwiatkowski, kierownik ds. kreatywnych i programowych OMGGS i pomysłodawca szkolenia.

Stowarzyszenie Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot jest spadkobiercą idei Pawła Adamowicza. Jednym z podstawowych zadań OMGGS jest promowanie dziedzictwa wolności i solidarności w państwie demokratycznym. Natomiast jednym z najgorszych zjawisk współczesnych jest hejt i mowa nienawiści, która dotyka każdego w różnym stopniu.

- Powinniśmy umieć sobie z tym radzić. Idealną odtrutką na nienawiść jest właśnie kultura, stąd też zaadresowaliśmy szkolenie przede wszystkim do pracowników placówek kulturalnych z terenu OMGGS - dodaje Grzegorz Kwiatkowski. - Chodzi o to, żeby te instytucje planowały swoje wydarzenia pod kątem świadomości występowania hejtu i skutecznej walki z nim. Na tym szkoleniu otrzymali narzędzia do tego, jak skutecznie radzić sobie z nienawiścią, jak zwalczać i minimalizować skutki mowy nienawiści - podkreśla Grzegorz Kwiatkowski.

^{Fot. OMGGS}

Specjaliści od walki z cyberprzemocą i komunikacją bez nienawiści

Szkolenie poprowadzili eksperci Filip Dębowski i Edyta Daszkowska. Filip Dębowski jest technohumanistą badającym wpływ technologii na ludzi i organizacje, wspierającym firmy i szkoły w walce z hejtem i cyberprzemocą, a także w lepszym rozumieniu świata technologii - poprzez cyfrową higienę, oswajanie sztucznej inteligencji i trendy technologiczne. Jest również trenerem cyfrowej higieny w Instytucie Cyfrowego Obywatelstwa.

- Zwracamy uwagę na to, czym tak naprawdę jest hejt, który powszechnie jest nam znany. Chcemy zastanowić się, jakie czynniki sprawiają, że hejtujemy, czyli ośmieszamy, znieważamy, poniżamy ludzi w sieci, badamy, też jak poważne jest to zjawisko nie tylko wśród dorosłych użytkowników internetu, ale też wśród nastolatków. Przede wszystkim najważniejszy punkt tego szkolenia to zastanowienie się, jak wspólnymi siłami, dzięki systemowej współpracy różnych instytucji kultury z  obszaru metropolitalnego możemy temu zjawisku przeciwdziałać, jak możemy stworzyć w Polsce profilaktykę heju - powiedział prowadzący szkolenie Filip Dębowski.

Z kolei Edyta Daszkowska to certyfikowana edukatorka cyfrowej higieny, założycielka projektu Cyfrobalans oraz trenerka w fundacji Instytut Cyfrowego Obywatelstwa. Zajmuje się wpływem technologii na dobrostan człowieka. Szkoliła się w amerykańskim Digital Wellness Institute i zdobywała doświadczenie w szkoleniu i dbaniu o dobrostan pracowników w korporacjach.

- Używając metody NCV czuli No Violence Commuciation możemy bardzo precyzyjnie określać emocje i uczucia, które stoją za naszymi zachowaniami oraz potrzeby, które mamy. Umiemy dzięki temu wyrazić swoje emocje w taki sposób, żeby nie krzywdzić, ale dać swój feedback, czyli konstruktywną krytykę tego, czego oczekiwalibyśmy lub co trzeba zmienić w komunikacji - mówi Edyta Daszkowska.

Czy metoda No Violence Commuciation działa na hejterów? 

- Tak, bo pokazuje, że ich akcje mają na nas wpływ na poziomie emocjonalnym naszych uczuć; że to, co oni mówią czy piszą, wpływa na nas. Że te uczucia, które mamy, czytając takie hejterskie treści są prawdziwe, wpływają na nas negatywnie, możemy z ich powodu czuć smutek, złość, mogą też powodować agresję i eskalować w postaci odpowiedzi. Dziś skupiliśmy się na tym, żeby w takich sytuacjach odpowiadać, by przygasić ten konflikt, rozwiązać go na poziomie emocjonalnym i uczuciowym; wyrazić konkretną prośbę, że nie chcemy komunikować się w taki, lecz w inny sposób, dla nas zrozumiały i odpowiedni - wyjaśnia Edyta Daszkowska.

Fot. OMGGS

Trudne szkolenie pełne praktyki

Szkolenie dzieliło się na części teoretyczne i praktyczne, wymagające ogromnego zaangażowania uczestników. Zadania, które realizowali w ramach szkolenia, nie były proste, bo dotyczyły własnych emocji i sposobów ich wyrażania. Uczestnicy niejednokrotnie musieli bowiem odnieść się do hejtu, z którym mieli już do czynienia. Precyzyjne określenie tego, co czujemy czytając hejt pod adresem naszym i naszej instytucji i reakcja na to w taki, a nie inny sposób, stanowiło clou szkolenia. Te intensywne i niełatwe warsztaty dały jednak uczestnikom odpowiednie i skuteczne narzędzia do walki z mową nienawiści.

^{Fot. OMGGS}

Jedną z uczestniczek szkolenia była Joanna Grabowska, wiceprezydentka Tczewa. Z racji wykonywanej funkcji jest bezpośrednio narażona na ataki hejterskie.

- Z mojej perspektywy hejt to bardzo negatywne zjawisko, ponieważ jego podstawą niejednokrotnie jest oczernianie zarówno osób, jak i działań. Odbywa się to bezpodstawnie, bez podawania argumentów merytorycznych, bez posiadania rzetelnej informacji. Ta mowa nienawiści tworzy kolejną mowę nienawiści. Jestem zwolenniczką ucinania hejtu w internecie, nie odpowiadając na niego, natomiast jestem otwarta na rozmowy. Tak więc jeżeli jakikolwiek mieszkaniec hejtuje jakąś instytucję, wygłaszając pod jej adresem nieprawdziwe osądy, to dla mnie sposobem rozwiązania konfliktu jest rozmowa bezpośrednia. Jednak, jeżeli ktoś hejtuje, to z reguły nie chce dojść do porozumienia, nie chce usłyszeć racjonalnych wyjaśnień, a hejt w internecie daje mu otwarte pole manewru do wylewania swoich żali, bez wysłuchania konstruktywnej odpowiedzi - mówi Joanna Grabowska.

Dla wiceprezydentki Tczewa metodą na wyciszenie hejtu jest zapraszanie danej osoby na bezpośrednią rozmowę. W większości przypadków to jednak nie następuje, bo hejter najczęściej nie chce konfrontacji.

- Dzisiejsze szkolenie jest bardzo przydatne, jednak nie tylko dla członków metropolii, ale i dla każdego. Miałam też przyjemność prowadzić zajęcia z komunikacji interpersonalnej i społecznej w szkole dla dorosłych. Dzięki szkoleniom wiemy,  jak odpowiadać, żeby nie nakręcać się na hejt i  udzielać merytorycznej informacji. Najważniejsze jest to, że powinniśmy oceniać sytuację, a nie człowieka. Jestem bardzo zadowolona z tego szkolenia. Było merytorycznie z nastawieniem na główne problemy i sposoby ich rozwiązywania - podkreśla Joanna Grabowska.

Dla Małgorzaty Omachel-Kwidzińskiej, kierowniczki referatu prasowego z Urzędu Miasta Gdyni, niezwykle ważnym aspektem szkolenia był sposób komunikowania się.  

- To szkolenie pokazuje, w jakim kierunku powinniśmy informować mieszkańców i w jakim kierunku powinniśmy współpracować między sobą w zespole, czyli jaki powinien być język komunikacji; jak powinniśmy wpływać na otoczenie własną postawą, tak żeby to otoczenie traktowało nas tak, jak my chcemy być traktowani - uważa Małgorzata Omachel-Kwidzińska.

Hejtowanie za działania społeczne

Z jakiego rodzaju hejtem spotykają się instytucje kultury? Jak mówi Michał Miegoń z Muzeum Miasta Gdyni, który wziął udział w szkoleniu, w przypadku jego placówki mowa nienawiści pojawia się na różnych płaszczyznach, ale przede wszystkim internetowych.

- Ma to miejsce szczególnie w kontekście informacji w social mediach, dotyczących m.in. naszej działalności. Pojawiają się agresywne komunikaty dotyczące różnych społeczności lub też społecznych inicjatyw, co często wiąże się z niezrozumieniem idei danego przedsięwzięcia - mówi Michał Miegoń.

Dostrzega jednak małą, pozytywną zmianę.

- To, co jest krzepiące i wzmacniające w tej sytuacji, to to, że z perspektywy ostatnich, 2-3 lat w okresie po pandemii, coraz więcej osób włącza się w interakcje, walcząc z hejtem, piętnując takie zachowania - zaznacza.

Michał Miegoń uważa, że zmierzenie się z problemem mowy nienawiści jest niezwykle ważne.

- Jeśli będziemy interweniować, używać stanowczej dyplomacji, wyprowadzać takiego hejtera z błędu i pokazywać negatywne strony działania tego hejtu, to mamy szansę przeciwdziałać temu zjawisku i na tym szkoleniu tego się nauczyliśmy. Jeśli nie zatrzymamy hejtu, to wówczas to zjawisko będzie się szerzyć - podkreśla Michał Miegoń.

Współpraca, szkolenia, profesjonalizacja kadr - to DNA Metropolitalnego Centrum Kompetencji

Czwartkowe szkolenie “Przyjazna komunikacja bez hejtu. Jak walczyć z mową nienawiści?” odbyło się w ramach Metropolitalnego Centrum Kompetencji. To projekt OMGGS, oferujący zarówno bezpłatne szkolenia, jak i konferencje oraz warsztaty dla samorządowców. Specjaliści z różnych dziedzin, jak np. zamówienia publiczne, komunikacja, usługi wspólne czy planowanie przestrzenne, szkolą urzędników z obszaru OMGGS, pomagając im w ten sposób zdobywać nowe umiejętności zawodowe. Rozwijanie umiejętności i poszerzanie wiedzy uczestników po to, by mogli osiągać jeszcze lepsze wyniki w pracy, wpisuje się w ideę Metropolii, stawiającej na rozwój i profesjonalizację kadr oraz współpracę i pełne wsparcie.

W ramach Metropolitalnego Centrum Kompetencji odbyły się ostatnio następujące spotkania i szkolenia dla członków OMGSS:
 

• 9 września (poniedziałek) - Centrum Usług Wspólnych. Spotkanie dla zaawansowanych,
• 11 września (środa) - Prawo opcji w zamówieniach publicznych,
• 12 września (czwartek) - Przyjazna komunikacja bez hejtu. Jak walczyć z mową nienawiści.
   

W piątek, 13 września, odbywa się posiedzenie inauguracyjne Zespołu Smart City.
Najbliższe wydarzenia w ramach MCK to:
 

• 19 września (czwartek) - Centrum Usług Wspólnych. Jak się do tego zabrać - spotkanie dla początkujących,
• 26 września (czwartek) - konferencja ekspercka: Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rok po nowelizacji. Pierwsze doświadczenia,
• 7 października (poniedziałek) - Szacowanie wartości zamówienia.

Chcesz otrzymywać informacje dot. szkoleń i spotkań w ramach Metropolitalnego Centrum Kompetencji? Zgłoszenia: https://forms.gle/mDoxQXzpdq4GhApZA

Koordynator MCK: Weronika Michałowska, e-mail: weronika.michalowska@metropoliagdansk.pl