Jak wprowadzona rok temu nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym przełożyła się na dotychczasowy gminny model planowania przestrzennego? Z jakimi wyzwaniami, związanymi z reformą planistyczną, zmagają się samorządy i deweloperzy? Temu poświęcona była konferencja ekspercka „Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rok po nowelizacji. Pierwsze doświadczenia”, zorganizowana przez Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot, Instytut Metropolitalny oraz Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.
 

_{Na zdjęciu: uczestnicy konferencji dot. ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym}
 

Wydarzenie odbyło się w czwartek, 26 września na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Udział w nim wzięło ponad 100 osób. Podczas kilku godzin konferencji wymieniono się doświadczeniami, związanymi z wszelkimi aspektami reformy planistycznej.

- Dziś była tu cała Polska, wszystkie największe metropolie, małe miasteczka i gminy wiejskie, a więc przekaz pod tym kątem był bardzo zróżnicowany – podsumował konferencję jeden z jej organizatorów, dr hab. Jakub Szlachetko z Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. – Byli z nami prawnicy, urbaniści, samorządowcy. Rozmawialiśmy o tym, jakie mamy problemy, jak się z tymi problemami borykamy. Wszystko po to, żeby w swoich gminach móc podjąć decyzje, które będą najlepsze dla lokalnej społeczności i zgodne z literą prawa – podkreślił.
 

_{Na zdjęciu: dr hab. profesor UG Jakub Szlachetko}
 

Zintegrowany plan inwestycyjny z punktu widzenia deweloperów

Jednym z panelistów konferencji był Michał Leszczyński z Polskiego Związku Firm Deweloperskich. Omówił kwestię zintegrowanych planów inwestycyjnych i uchwały o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowych. Jak reforma planistyczna wygląda z punktu widzenia deweloperów?

- Problemy, które nadciągają dla gmin, a są związane z planami ogólnymi, to również nasze problemy – powiedział Michał Leszczyński. - Potencjalne skutki nieuchwalenia planów w terminie dotykają wszystkich inwestorów, którzy chcą coś budować. Wszyscy rozmawiają o zintegrowanym planie inwestycyjnym - i to jest instytucja, która faktycznie budzi zainteresowanie. Natomiast wymaga ona wielu zmian i poprawek, bo została niestety napisana z jakiegoś teoretycznego punktu widzenia i ciężko się ją w praktyce stosuje – zauważył.

Nowelizacja, a samorządy

Dr hab. Łukasz Mikuła, profesor Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, przedstawił na konferencji systemowe relacje między instrumentami planowania po reformie, z uwzględnieniem kontrowersji i dylematów. Jak ocenia rok funkcjonowania zmienionego prawa dotyczącego planowania i zagospodarowania  przestrzennego?

- Przede wszystkim chciałbym namówić do pewnej refleksji i spojrzenia na to, jak wygląda po reformie nasz system planowania przestrzennego w kontekście relacji pomiędzy różnymi instrumentami planowania, szczególnie tymi nowymi, które się pojawiają, jak strategia, plan ogólny czy zintegrowany plan inwestycyjny – powiedział Łukasz Mikuła.
 

_{Na zdjęciu: dr hab. prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu Łukasz Mikuła}

Jak stwierdził, wprowadzony reformą planistyczną plan ogólny będzie wielkim wyzwaniem dla wszystkich polskich samorządów.

- To nowy element w całym systemie, jeszcze zupełnie nieprzećwiczony. Jego relacja do innych instrumentów - tych, które znamy - takich jak plan miejscowy czy decyzja o warunkach zabudowy, jest pozornie w ustawie wyjaśniona. Natomiast i urbaniści, i samorządowcy, jak i inwestorzy mają obawy co tego, jak to będzie wyglądało w praktyce, jak te zapisy będą interpretowane, jaka wytworzy się praktyka - chociażby orzecznictwa sądowego. Wprowadzamy dokument, który jest nowym aktem prawa miejscowego, wiążącym wszystkich w odróżnieniu od tego, co mamy dzisiaj, czyli studium. Ustawa i rozporządzenie wymagają od nas bardzo dużej precyzji w opracowaniu tego planu, natomiast czas na to jest ekstremalnie krótki. Myślę, że - niestety - wobec tych oczekiwań polskie gminy będą miały dużo problemów z przygotowaniem tego dokumentu, a później także mogą się pojawić pewne kłopoty w praktyce nie tylko prawne, ale także polityczno-społeczne – zaznaczył.

Gminy z narzędziami do planowania

Wśród prelegentów był również dr Łukasz Pancewicz, współzałożyciel firmy A2P2 Architecture & Planning i nauczyciel akademicki na Politechniki Gdańskiej. Przedstawił relację między strategią rozwoju gminy, a Planem Ogólnym Gminy oraz innymi opracowaniami planistycznymi gminy, stanowiącą ujęcie z perspektywy doktryny praktyki.

- Moje wystąpienie dotyczyło relacji między strategią rozwoju gminy, a planem ogólnym. Moją intencją było pokazanie tego, na czym polega reforma systemu planowania, ale całościowo. Chciałem  pokazać wszystkie narzędzia, które wprowadza reforma, co sprowadzi się do tego, na ile gmina będzie mogła decydować, gdzie budować, gdzie nie i na ile będzie miała w tej kwestii władztwo. W mojej  opinii ono się radykalnie zwiększy, jeśli gmina wykorzysta wszystkie możliwości, które daje reforma – stwierdził. 
 

_{Na zdjęciu: uczestnicy konferencji eksperciej dot. planowania i zagospodarowania przestrzennego}

Reforma największym wyzwaniem dla metropolii

Reforma planistyczna wymaga dzielenia się wiedzą, doświadczeniami, otwiera nowe możliwości, ale i stanowi wyzwania. Czy gdańska konferencja i poruszane w jej trakcie tematy są istotne z punktu widzenia wszystkich interesariuszy?

- Takie ponadregionalne, ogólnokrajowe spotkania, jak to dzisiejsze, które pozwalają wymienić się doświadczeniami pomiędzy naukowcami i praktykami: samorządowcami urbanistami i przedstawicielami środowiska deweloperskiego, to bardzo istotna kwestia. Bardzo się cieszę, że dzieje się to w Obszarze Metropolitalnym Gdańsk-Gdynia-Sopot - ocenił Łukasz Mikuła. - To właśnie obszary metropolitalne, duże miasta i gminy podmiejskie - dla nich ta reforma jest największym wyzwaniem, bo też tu się dzieje najwięcej, jeśli chodzi o rozwój przestrzenny, o nowe inwestycje, to tu są też największe interesy inwestorskie. Obszary metropolitalne to kluczowy w tej chwili gracz, jeśli chodzi o powodzenie wdrażania tej reformy - podsumował poznański profesor.