16 marca odbyło się 6 spotkanie w ramach II etapu konsultacji społecznych Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. Tym razem rozmawialiśmy mieszkańcami Trójmiasta.

Celem konsultacji jest zapoznanie uczestników z tematyką SUMP’a, jako dokumentu strategicznego, określającego politykę transportową do 2040 roku. Podczas spotkań prezentowane są cele i działania proponowane w ramach SUMP OMGGS.  W trakcie spotkania rozmawialiśmy o zwiększeniu dostępności transportu zbiorowego, zapewnienia odpowiedniej jakości infrastruktury pieszej, zrównoważonym rozwoju przestrzennym metropolii oraz funkcjonowaniu kolei aglomeracyjnej. 

Z pełnym przebiegiem spotkania można zapoznać się poniżej.

Spotkanie konsultacyjne podzielone zostało na 6 części, zgodnie z zaproponowanymi w SUMP OMGGS 6 
pakietami działań. Poniżej prezentujemy, uwagi i komentarze do poszczególnych pakietów działań zgłaszane przez uczestników podczas spotkania.

Pakiet 1: Chcę podróżować na jednym bilecie z łatwymi przesiadkami.

Pierwszy pakiet zawiera w sobie działania związane przede wszystkim ze współpracą organizatorów transportu i przewoźników. Efektem realizacji zaproponowanych w nim działań ma być integracja taryfowa i biletowa przewoźników, a docelowo utworzenie jednego organizatora transportu publicznego na szczeblu regionalnym lub metropolitalnym. Takie działania pomogłyby w ujednoliceniu rozkładów jazdy, stworzeniu jednej bazy danych z połączeniami i lokalizacjami przystanków, a także stworzenie jednego systemu informacji pasażerskiej. Dla uczestników spotkania ważna była spójność proponowanych w SUMP OMGGS działań z wdrażanym obecnie systemem FALA. Cele i działania określone w dokumencie mogą być realizowane, m.in. poprzez funkcjonowanie systemu FALA. Natomiast SUMP określa jak docelowo powinien funkcjonować system i jakie należy podjąć w tym kierunku działania, ale nie określa konkretnego systemu lub narzędzia, którym ma to być zrealizowane – to kompetencja samorządów, które działania te będą wykonywać. Istotna dyskusja wywiązała się również wokół działania związanego ze zwiększaniem dostępności kolejowej rdzenia. W ocenie jednego z uczestników działanie to powinno osobno uwzględniać Gdynię oraz Gdańsk, tak aby zadbać o adekwatną do potencjału każdego z tych miast liczbę połączeń kolejowych z regionem. Pozostali rozmówcy podkreślili dodatkowo, że liczba kursów powinna być dostosowana do wielkości miast i efektywności połączeń. Żadne z miast rdzenia nie powinno posiadać oferty transportowej poniżej jego potencjału.

Pakiet 2: Do pracy, szkoły i kina dotrę transportem zbiorowym.

Pakiet drugi to działania związane z dostępnością transportu zbiorowego, która wyraża się w rozmieszczeniu i dostępności przystanków transportu zbiorowego, liczbie i częstotliwości połączeń, trasach przejazdu oraz kosztach i czasie podróż. Efektem wdrożenia tych działań mają być szybsze i bardziej komfortowe podróże transportem zbiorowym, wzrost dostępności przystanków oraz ogólnie wzrost atrakcyjności transportu zbiorowego, jako sposobu przemieszczania się. Jedna z uczestniczek wskazała na ograniczenia przepustowości infrastruktury kolejowej w Trójmieście wynikające z kolizyjnych przejazdów w dzielnicy Orunia. W ocenie uczestniczki to problem, który od lat pozostaje nierozwiązany i istotnie ogranicza możliwość organizacji połączeń kolejowych, a także mobilność w dzielnicy. Kwestie poruszane przez uczestników i uczestniczki spotkania to także dostępność transportu zbiorowego – zarówno samych pojazdów, przystanków jak i zapewnienie odpowiedniego standardu dróg pieszych prowadzących do przystanków. W SUMP OMGGS proponujemy działania, które realizują na te postulaty. Dodatkowo, tabor zakupiony ze środków unijnych musi spełniać wymogi dostępności, a więc być dostosowany do użytkowania przez osoby o ograniczonej mobilności. Jednym z wniosków po dyskusji nad działaniami pakietu nr 2 jest także wprowadzenie w OMGGS jednego standardu przystankowego, również uwzględniającego kwestie dostępności – takie działanie także jest proponowane w dokumencie. W odniesieniu do uwzględnionych w SUMP OMGGS nowych połączeń transportu zbiorowego, np. kolei aglomeracyjnej do północnych dzielnicy Gdyni i powiatu puckiego, uczestnicy spotkania zaproponowali wprowadzenie w dokumencie bardziej ogólnych zapisów, które wskażą na konieczność realizacji takich połączeń, ale nie w jakiej formie miałoby ono zostać zrealizowane (kolej/linie autobusowe/tramwaj itd.). Jeden z uczestników zwrócił również uwagę na brak działań związanych z eliminacją „wąskich gardeł” na linii kolejowej, m.in. rozbudową linii SKM od Rumi do Wejherowa. Na spotkaniu pytano także o dostępność obszarów miejskich pod kątem dojazdu służb ratowniczych. Choć są to kwestie, które są regulowane przez przepisy krajowe (szerokości dróg, odległości pomiędzy budynkami itd.), to rozwój przestrzenny zapewniający dobry dostęp do transportu zbiorowego będzie sprzyjał obsłudze tych terenów przez pogotowie lub straż pożarną – jeśli droga będzie przejezdna dla autobusu, to również dla pojazdów specjalnych. W kontekście proponowanych standardów dostępności terenów mieszkaniowych do transportu zbiorowego wyjaśniono, że w działaniu tym chodzi o opracowanie zbioru rekomendacji w zakresie kształtowania nowych terenów mieszkaniowych, tak aby ukierunkować rozwój przestrzenny na zrównoważoną mobilność. Realizacja tych rekomendacji będzie zależna od samorządów, bo to w ich kompetencjach leży władztwo planistyczne.

Pakiet 3: Na węzeł integracyjny dotrę pieszo, rowerem, autobusem lub samochodem.

Pakiet trzeci związany jest z rozbudową i budową węzłów przesiadkowych oraz rozwijaniem systemów transportowych (dróg, chodników, tras rowerowych, połączeń autobusowych, tramwajowych, trolejbusowych i parkingów buforowych) obsługujących węzły i zapewniających szybkie i wygodne przesiadki pomiędzy różnymi środkami transportu. Rozwój węzłów jest jednym kluczowych działań wspierających rozwój transportu zbiorowego w metropolii w oparciu o kolej i linie dowozowe. Uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na węzeł Lipce, obecnie pomijany w innych opracowaniach strategicznych, a kluczowy z punktu widzenia kształtowania obsługi transportowej rdzenia metropolii. Jednym z wniosków ze spotkania jest uwzględnienie tego węzła w proponowanych działaniach oraz podkreślenie jego rangi. Analogiczne wnioski pojawiły się w odniesieniu do węzła Gdańsk Kukawka. Dyskusje wzbudziła również kwestia uruchomienia tramwaju wodnego obsługującego Trójmiasto oraz półwysep helski. Wskazano, że realizacja takich połączeń, już dziś mogłaby być konkurencyjna pod względem czasu dojazdu na Hel, a także mogłaby być alternatywą dla przeciążonych w sezonie wakacyjnym dróg obsługujących półwysep. W opinii jednej z uczestniczek transport wodny powinno się rozwijać również lokalnie w obrębie miast Metropolii – w jej opinii, to kwestia zapewnienia infrastruktury, która tego typu podróże by umożliwiała. Pakiet trzeci uwzględnia również działania związane z rozwojem nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej przy istniejących i planowanych węzłach przesiadkowych, tak aby korzystanie z transportu zbiorowego było domyślną i „najbliższą” formą odbywania podróży. Jedna z uczestniczek, uzupełniając proponowane działania, wskazała, że węzły przesiadkowe powinny skupiać wokół różne usługi, również kulturalne, oraz wykorzystywać potencjał do tworzenia tzw. hubów, np. kulturalno-naukowego na przystanku SKM Gdańsk Politechnika, który znajduje się w sąsiedztwie Opery Bałtyckiej i Politechniki Gdańskiej.

Pakiet 4: Chciałabym dojeżdżać do pracy rowerem, a do parku chodzić pieszo.

Działania pakietu czwartego związane są z rozwojem dróg pieszych i rowerowych oraz poprawie dostępności różnych celów podróży pieszo i rowerem. Przemieszczanie się w ten sposób może być realizowane z powodzeniem w tzw. miastach krótkich odległości, tam, gdzie, m.in. sklep, szkołę i miejsce pracy mamy blisko miejsca, w którym mieszkamy. Dlatego w zestawie czwartym zapisaliśmy również szereg działań związanych z uporządkowanym rozwojem miast oraz tworzeniem miast kompaktowych. Jedną z propozycji poprawy infrastruktury pieszej zgłoszonych w trakcie spotkania jest audyt dróg pieszych prowadzących z przystanków transportu zbiorowego do kluczowych usług, np. szpitali. W odniesieniu do działań mających na celu ustandaryzować opracowania planistyczne w OMGGS zasugerowano weryfikację proponowanego terminu realizacji tych działań (2025), ze względu na prawdopodobnie zbyt krótki czas realizacji tego działania.

Pakiet 5: Chcę przemieszczać się wygodnie i bezpiecznie ulicami metropolii.

Pakiet piąty dotyka problemu zatorów drogowych, nadmiernego obciążenia układu drogowego, niewystarczającego poziomu bezpieczeństwa uczestników ruchu oraz uciążliwości wynikających z transportu towarów w metropolii. Proponowane w nim działania to wprowadzenie strefy uspokojonego ruchu, hierarchizacja układu drogowego, czyli takie kształtowanie ulic, aby ich zagospodarowanie, użyte materiały, sposób kształtowania infrastruktury były dostosowane do rangi danej ulicy i ruchu jaki obsługują (lokalnego, dzielnicowego, międzymiastowego itd.), opracowanie i wdrażanie polityki parkingowej oraz budowa obwodnic wraz z uspokojeniem ruchu wewnątrz miast. Działania związane z ruchem towarowym to zwiększenie wykorzystania rowerów cargo w transporcie ostatniej mili, wprowadzenie ograniczeń czasowych w dostawach, a także wyznaczenie miejsc postojowych dla dostawców. Część z tych działań jest już realizowana na terenie Trójmiasta, a intencją SUMP OMGGS jest ich rozszerzenie i promocja nie tylko w obrębie rdzenie metropolii, ale również w pozostałych miastach obszaru. W trakcie spotkania pojawiły się głosy wskazujące na uciążliwości, jakie generuje ruch towarowy, szczególnie w kontekście obsługi Portu Morskiego w Gdańsku. Skarżono się na przemieszczanie się ciężkich pojazdów po drogach lokalnych. Pytano również o możliwość wykorzystania transportu wodnego w lokalnym ruchu towarowym – w takim przypadku jednak czas i koszty przeładunków działają na korzyść transportu lądowego. W kwestii polityki parkingowej zapytano o wyłączanie z ruchu ulic dolnego Sopotu oraz budowę parkingu buforowego. Takie działanie co do zasady jest spójne z tymi proponowanymi w SUMP OMGGS (np. tworzenie stref uspokojonego ruchu, porządkowanie miejsc postojowych, budowa parkingów buforowych), jednak zakres tego konkretnego działania, konsultowanie go z mieszkańcami oraz zastosowane w nim szczegółowe rozwiązania to kompetencja samorządu, czyli Miasta Sopot.

Pakiet 6: Chcę, żeby moje podróże były przyjazne dla środowiska.

Ostatni z omawianych pakietów ma na celu ograniczenie szkodliwych emisji poprzez rozwój elektromobilności oraz wzrost świadomości mieszkańców, urzędników i polityków w zakresie zrównoważonej mobilności. Proponowane w nim działania, to m.in. rozwój sieci punktów ładowania samochodów elektrycznych, rozwój stref czystego transportu oraz funkcjonowanie Metropolitalnego Centrum Kompetencji wraz z Metropolitalnym Obserwatorium Transportu – jednostki działającej w ramach Stowarzyszenia OMGGS, która będzie organizowała kampanie promujące zrównoważoną mobilność, przeprowadzała szkolenia dla samorządów oraz zapewniała wsparcie merytoryczne. W odniesieniu do pakietu szóstego, uczestnicy wskazali na niewystarczające działania związane z zielenią w SUMP OMGGS, a jest to istotny elementy poprawiający jakość miejsc zamieszkania. Wskazywane w trakcie spotkań rozwiązania, to m.in. zielone torowiska, czy też drzewa w pasach drogowych. Tego typu działania zostaną wpisane do dokumentu.