Działalność Metropolii przyczyniła się do podniesienia jakości zadań publicznych – to jeden z wniosków zawartych w raporcie Najwyższej Izby Kontroli na temat funkcjonowania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Pozytywna opinia NIK dla GZM może oznaczać rozpoczęcie prac w Parlamencie nad projektem ustawy metropolitalnej dla Pomorza. Zgodnie z zapowiedziami strony rządowej, do tej pory było to niemożliwe ze względu na brak “pełnego obrazu funkcjonowania metropolii śląskiej”. Tymczasem Pomorze bez ustawy to strata ponad 200 mln zł każdego roku, które przeznaczone zostaną na transport zbiorowy, nowe drogi, planowanie przestrzenne, promocję gmin oraz ochronę środowiska.

Raport NIK, podsumowujący 4 lata działania GZM, został zaprezentowany na posiedzeniu Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w środę 11 maja w Warszawie. Jak zauważył Piotr Miklis, dyrektor katowickiej delegatury NIK - wprowadzenie wszystkich korzyści dla mieszkańców metropolii było możliwe dzięki środkom finansowym uzyskanym z PIT.

– Działalność GZM przyczyniła się do podniesienia jakości zadań publicznych przejętych do realizacji przez jej jednostki organizacyjne w obszarze publicznego transportu zbiorowego: ustanowiono regularne linie autobusowe łączące miejscowości na terenie GZM z portem lotniczym w Pyrzowicach, przekształcono szereg połączeń autobusowych w linie metropolitalne tworzące szkielet sieci transportowej w aglomeracji – mówi Piotr Miklis.

Dyrektor NIK zauważył, że Metropolia sprawnie wydatkuje środki finansowe na realizację swoich zadań. Przytoczył przykład Zarządu Transportu Metropolitalnego, którego liczba pracowników jest o 30 proc. mniejsza od zatrudnienia u trzech wcześniejszych organizatorów transportu, którzy funkcjonowali przed utworzeniem GZM. Dodał, że w samym urzędzie metropolitalnym zatrudnienie wzrastało adekwatnie do powiększającego się wachlarza zadań, które Metropolia realizuje. Kontrolerzy zwrócili uwagę na pewne nieprawidłowości, ale podkreślali, że mają one charakter wewnątrzorganizacyjny i nie mają wpływu na jakość świadczonych usług.

Ponad 200 mln na wspólne inwestycje

Samorządowcy z Pomorza od prawie 6 lat zabiegają o utworzenie metropolii w woj. pomorskim. Jej powstanie oznacza, że co roku na Pomorzu zostanie ponad 200 mln zł, które obecnie trafiają do budżetu państwa. Te pieniądze zostaną przeznaczone na realizację wspólnych działań metropolitalnych miast, gmin i powiatów: planowanie inwestycji, zapewnienie połączeń autobusowych i kolejowych, promocję miast i gmin jako jednego organizmu i ochronę klimatu.

- Ustawa metropolitalna jest potrzebna dla rozwoju Pomorza, Trójmiasta, Małego Trójmiasta, otaczających gmin - mówi Jacek Karnowski, prezes Rady Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot, prezydent Sopotu. - Bez jej uchwalenia przez Sejm nie będzie możliwy dalszy rozwój naszego regionu. Nie będziemy mieć możliwości dalszego konkurowania na rynku polskim i europejskim. Wielka walka jaką przeprowadził OMGGS - konferencje, projekty, spotkania - sprawiła, że mieszkańcy, ośrodki opiniotwórcze, dziennikarze są przekonani do tego, że metropolia jest nam potrzebna.



Zyskają najmniejsze gminy

Bez ustawy metropolitalnej nie będzie można dostatecznie zadbać o mieszkańców najmniejszych miejscowości i walczyć z wykluczeniem komunikacyjnym, które jest jednym z największych wyzwań naszego kraju. Za inwestycjami w transport idzie poprawa dostępności do specjalistycznych usług lekarskich, szkół, uczelni, instytucji kultury i miejsc pracy. Dodatkowy budżet przełoży się także na wspólną promocję zagraniczną atutów gospodarczych i turystycznych naszych miast i gmin.

- Katalog zysków jest ogromny. Wspólne zakupy energii, gazu, szkoła, którą zbudowaliśmy wspólnie z Gdańskiem i Kolbudami - to tylko kilka przykładów - mówi Magdalena Kołodziejczak, wójt gminy Pruszcz Gdański.  - Doszliśmy jednak do ściany możliwości. Potrzebujemy rozwiązań formalnych, które dadzą nam możliwość między innymi koordynowania planów zagospodarowania przestrzennego, stworzenia wspólnego systemu transportu publicznego.

- Czujemy się jako mała gmina równoprawnymi członkami metropolii - mówi Bogusława Engelbrecht, wójt gminy Linia. -  Jesteśmy od początku w metropolii, korzystamy z niej, umiemy współpracować, znamy swój potencjał, walory, które możemy wykorzystać budując strategię rozwoju, silne projekty międzygminne. Sami nie mamy siły przebicia. Widzimy potrzebę kontynuowania tych działań. Ustawa metropolitalna spowoduje rozwój Pomorza, z którego wszystkie gminy, małe i większe skorzystają.

- Myślmy o tym, jak naszą metropolię rozwijać. Idźmy krok dalej ponad podziałami politycznymi. Ustawa metropolitalna jest potrzeba regionowi. To nasz wspólny głos. Tego oczekują nasi mieszkańcy! - apeluje burmistrz Pelplina Mirosław Chyła.

Co z ustawą dla Pomorza?

Mimo licznych apeli i głosów poparcia, projekt ustawy metropolitalnej dla Pomorza od września 2020 roku leży w sejmowej “zamrażarce”. Utworzenie metropolii na Pomorzu deklarują wszyscy pomorscy posłowie opozycyjni oraz kilku posłów koalicji rządzącej. Poparcie wyrazili również m.in.: wojewoda pomorski Dariusz Drelich, Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich, Wojewódzka Rada Dialogu Społecznego w Gdańsku, a podczas prac senackich również Ministerstwo Rozwoju.

12 lipca 2021 r. samorządowcy OMGGS skierowali list do Marszałek Sejmu z prośbą o jak najszybsze zajęcie się projektem ustawy metropolitalnej. Podobny wniosek skierowali do Sejmu i właściwych ministerstw członkowie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, którzy dyskutowali 6 września 2021 r. w Gdańsku podczas kongresu Smart Metropolia o metropoliach w Polsce - na podstawie 10 lat doświadczeń OMGGS i 4 lat funkcjonowania jedynej metropolii w kraju - Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Nad pracami nad ustawą zobowiązali się czuwać członkowie Pomorskiego Zespołu Parlamentarnego powołanego w styczniu 2021 r. Tworzą go pomorscy przedstawiciele ugrupowań opozycyjnych - Koalicji Obywatelskiej, Lewicy i Konfederacji. 29 października 2021 r. z inicjatywy Klubu Parlamentarnego Koalicji Obywatelskiej - Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni na posiedzeniu Sejmu poddano pod głosowanie wniosek o uzupełnienie porządku dziennego o pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o związku metropolitalnym w województwie pomorskim. Wniosek przepadł głosami klubu PiS. Głosowało 437 posłów, 208 parlamentarzystów było za, przeciw 228, 1 osoba się wstrzymała. 2 listopada 2021 r. w wypowiedzi dla portalu Trojmiasto.pl poseł Kacper Płażyński z klubu PiS, powiedział, że wg jego nieoficjalnych informacji projekt ustawy o związku metropolitalnym w województwie pomorskim powróci pod obrady Sejmu późną wiosną 2022 r.

Więcej informacji: www.ustawametropolitalna.pl