Proces gdyńskiej rewitalizacji „Gdynia OdNowa” ma szansę zdobyć nagrodę internautów w europejskim konkursie Regiostars. Do końca głosowania zostały 2 tygodnie! Prezentujemy Wam działania rewitalizacyjne przeprowadzone w ciągu ostatnich 7 lat na osiedlu Zamenhofa-Opata Hackiego w Chyloni. Inwestycje prowadzone były w ramach metropolitalnego programu odnowy dzielnic.

Proces rewitalizacji prowadzony jest w oparciu o Gminny Program Rewitalizacji miasta Gdyni od 2017 r. Jego celem jest podniesienie jakości życia na sześciu obszarach miasta, na których zdiagnozowano wyzwania i potrzeby, m.in. społeczne i infrastrukturalne. Przedsięwzięcia rewitalizacyjne prowadzone są na sześciu podobszarach obejmujących części dzielnic Chylonia, Witomino, Oksywie, Babie Doły oraz Leszczynki.

W obrębie ulic Zamenhofa i Opata Hackiego w Chyloni od 2008 r. trwały działania nakierowane na rozwiązanie społecznych problemów osiedla. Przedsięwzięcia koncentrowały się na budowaniu relacji sąsiedzkich, wzmacnianiu lokalnej wspólnoty oraz kształtowaniu poczucia związku i identyfikacji ze swoim najbliższym sąsiedztwem. Mieszkańców zaproszono do dialogu w sprawie kształtowania przestrzeni osiedla. Gminny Program Rewitalizacji, uchwalony w 2017 r., zaplanował działania bazując na tym fundamencie.

Osiedle Zamenhofa-Opata Hackiego jest najgęściej zaludnionym podobszarem rewitalizacji. Obejmuje m.in. teren zabudowy mieszkaniowej między ul. Zamenhofa i Opata Hackiego. Wszystkie 11 budynków mieszkalnych powstało ok. lat 60. XX wieku – 9 z nich to tzw. hotelowce, powstałe z myślą o pracownikach stoczni, 2 to bloki wieloklatkowe.
 

_{Przestrzeń osiedla Zamenhofa-Opata Hackiego przed rewitalizacją (fot. Alina Żemojdzin)}

Mieszkańcy podczas konsultacji niekorzystanie oceniali swoje miejsce zamieszkania, co wynikało z nałożenia się wielu czynników. Nagromadzenie problemów społecznych, trudne warunki lokalowe, zupełny brak zagospodarowania przestrzeni między blokami, słaby stan infrastruktury drogowej, brak kanalizacji deszczowej utrwalały wizerunek osiedla jako miejsca niebezpiecznego i zapomnianego na mapie miasta.

Podobszar Zamenhofa-Opata Hackiego przeszedł największą transformację w ramach działań rewitalizacyjnych, które objęły całkowitą przebudowę przestrzeni publicznej, prace związane z kanalizacją deszczową, termomodernizację budynków komunalnych oraz budowę centrum sąsiedzkiego – Przystani Opata Hackiego 33.
 

_{Przestrzeń osiedla Zamenhofa-Opata Hackiego po rewitalizacji (fot. Jacek Klejment)}

- Od 50 lat jestem mieszkańcem Gdyni i z pełną świadomością mogę powiedzieć, że rewitalizacja zdecydowanie podniosła jakość i komfort naszego życia. Odnowiono i poprawiano ocieplenie budynków mieszkalnych, wyremontowano klatki schodowe, przebudowano instalacje kanalizacyjne, deszczowe i ziemne. Zmiany w infrastrukturze drogowej pozwoliły na usprawnienie ruchu samochodowego w tym rejonie, jednocześnie zapewniając większą ilość dróg dla osób pieszych, co jest bardzo wygodne i bezpieczne. Jako mieszkańcy możemy współdecydować o losach dzielnicy, choćby poprzez wydarzenia i aktywności, organizowane w Przystani Opata Hackiego 33, z których sam razem z rodziną korzystam – mówi pan Tomasz Sobczyk, mieszkaniec osiedla ZOH. – Rewitalizacja miała również wielki wpływ na postrzeganie tej dzielnicy przez mieszkańców innych rejonów Gdyni – już nie jako obszar, którego należy unikać, lecz jako atrakcyjną, spokojną dzielnicę. Najważniejszym celem na kolejne lata powinno być dokończenie rewitalizacji pomiędzy ul. Zamenhofa, a ul. Morską, oraz utrzymanie w odpowiedniej kondycji zrewitalizowanych terenów. Tego szczerze życzę mieszkańcom i włodarzom miasta.

Jednym z najważniejszych przedsięwzięć zrealizowanych na podobszarze Zamenhofa-Opata Hackiego było zagospodarowanie przestrzeni osiedla. Przebudowano ulicę Zamenhofa oraz uporządkowano system drogowy: wybudowane zostały nowe dojazdy do hotelowców i oświetlonych parkingów, zlikwidowano ruch kołowy wewnątrz osiedla, zachęcając tym samym do swobodnej i bezpiecznej rekreacji. Przebudowano ulice Komierowskiego i Opata Hackiego oraz zbudowano okalającą osiedle sieć kanalizacji deszczowej ze zbiornikiem retencyjnym. Stworzono trzy place publiczne: placyk przed wejściem do Przystani Opata Hackiego 33 oraz dwa place na obu końcach deptaka wewnątrz osiedla. Sformułowanie wytycznych do konkursu poprzedziły konsultacje z mieszkańcami osiedla.
 

_{Przestrzeń osiedla Zamenhofa-Opata Hackiego po rewitalizacji (fot. Jacek Klejment)}

Inne istotne działania rewitalizacyjne dotyczyły poprawy warunków mieszkaniowych, zarówno w budynkach komunalnych, jak i wspólnotowych. Trzy budynki komunalne zostały objęte kompleksową termomodernizacją. Trzy wspólnoty mieszkaniowe skorzystały z dotacji na remonty części wspólnych, przeprowadzając jednocześnie termomodernizację budynków.

_{Budynek przy Opata Hackiego 33 przed rewitalizacją (fot. Alina Żemojdzin)}
 

Modernizacji poddano budynek, mieszczący wcześniej magazyny i siedzibę Biblioteki Gdynia. Otwarto w tym miejscu Przystań Opata Hackiego 33, łączącą funkcję domu sąsiedzkiego i biblioteki. W ramach modernizacji powstała nowa przestrzeń i nowoczesna infrastruktura do realizacji różnorodnych funkcji społecznych: z salą sąsiedzką, kuchnią, salami wielofunkcyjnymi – do warsztatów, konsultacji grupowych i indywidualnych oraz przestrzeń do korzystania z księgozbioru i zasobu bibliotecznego. Budynek został dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

_{Przystań Opata Hackiego 33 po przeprowadzonej rewitalizacji (fot. gdynia.pl)}

W ramach działań społecznych mieszkańcom oferowano bezpłatne konsultacje psychologiczne, grupy wsparcia, oraz poradnictwo pedagogiczne i wychowawcze dla rodzin. Działania te kierowane były do dzieci, młodzieży i całych rodzin. Dzięki współpracy z partnerem pozarządowym, UKS Parkur Gdynia, dzieci i młodzież z podobszaru mogły korzystać z bezpłatnej oferty sportowej – zajęć parkour na przygotowanej w tym celu salce sportowej. Na podobszarze pojawiła się świetlica dla osób z niepełnosprawnością intelektualną, prowadzona przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, zapewniająca również przestrzeń na działania Klubu Seniora.

Na podobszarze ZOH znajdował się punkt konsultacyjny, umożliwiający mieszkankom i mieszkańcom rozmowę o procesie rewitalizacji i trwających inwestycjach. W każdym tygodniu w wyznaczonych, stałych terminach w Punkcie dyżurował pracownik Laboratorium Innowacji Społecznych. Mieszkańcy mieli okazję do bezpośredniej, bardzo często indywidualnej rozmowy na temat działań w miejscu, w którym są one prowadzone. W ramach przedsięwzięcia realizowane były też działania integrujące mieszkańców osiedla w celu zwiększenia społecznego zaangażowania, kształtowania postaw społecznych i zmiany najbliższego otoczenia, w tym z wykorzystaniem narzędzia, jakim jest Fundusz Sąsiedzki.
 

_{Projekt Pejzaż słów w ramach Funduszu Sąsiedzkiego (fot. gdynia.pl}

Zmiany na ZOH-u zauważają zarówno mieszkańcy, jak i sąsiedzi podobszaru. Większość respondentów badań społecznych zgadza się z tym, że pod wpływem rewitalizacji zaszła pozytywna zmiana społeczna i polepszenie jakości życia na osiedlu. Poprawił się również wizerunek osiedla ZOH. Pojawiają się natomiast wyzwania związane z utrzymaniem przestrzeni, wandalizmem.

Rewitalizacja poprawiła nasz komfort życia, wygodę i bezpieczeństwo. W dodatku jest pięknie. Była pustynia, a jest zieleń, są place zabaw, bezpieczne drogi – mówi Ewa Białk, mieszkanka osiedla ZOH. – Dużo zyskaliśmy, jednak mieszkańcy coraz mniej dbają o najbliższą okolicę, śmiecą, choć co kawałek znajdują się śmietniki. To w tej chwili nasz największy problem.

Na jesień planowane są konsultacje z mieszkańcami odnośnie aktualizacji zapisów Gminnego Programu Rewitalizacji, nad którymi pracuje obecnie Laboratorium Innowacji Społecznych.

Działania gdyńskiej rewitalizacji zostały zakwalifikowane do finału międzynarodowego konkursu Regiostars organizowanego przez Komisję Europejską. Zwycięzcę wyłoni jury podczas gali, która odbędzie się 9 października w Brukseli. Równolegle trwa głosowanie publiczności – do 8 października każdy może oddać głos na program „Gdynia OdNowa” za pośrednictwem strony internetowej https://tinyurl.com/glosujenaGdyniaOdNowa. Zachęcamy do głosowania!

Metropolitalna odnowa dzielnic

Projekty gdyńskiej rewitalizacji zostały zrealizowane w ramach metropolitalnego programu, w którym przemianę przeszło 13 dzielnic w 8 miastach: w Gdańsku (Dolne Miasto i plac Wałowy wraz ze Starym Przedmieściem, Orunia, Biskupia Górka i  Stary Chełm, Nowy Port z Twierdzą Wisłoujście), Gdyni (Witomino-Radiostacja, Oksywie, rejon ulic Zamenhofa i Opata Hackiego), Kartuzach (centrum), Wejherowie (Śródmieście), Tczewie (obszar Starego Miasta i Zatorze), Rumi (Zagórze), Pucku (centrum oraz obszar Śródmieścia) i Żukowie (centrum).

Koszt wszystkich projektów to ponad 380 mln zł, z czego dofinansowanie z UE wynosi 188 mln zł. Rewitalizacją objęte zostały obszary o powierzchni 1 212 ha, na których wsparciem objęto prawie 70 tys. mieszkańców metropolii.

Źródło: gdynia.pl