Przedstawiciele miast, gmin i regionów oraz organizacji pozarządowych spotkali się w czwartek 22 lipca z Celine Gauer, dyrektor generalną i szefową Grupy Zadaniowej ds. Odbudowy i Odporności (RECOVER) w Komisji Europejskiej. Rozmawiali o Krajowym Planie na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. W spotkaniu uczestniczyli m.in. Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, członkini Zarządu Unii Metropolii Polskich i Michał Glaser, prezes Zarządu Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia–Sopot.

Krajowy Plan Odbudowy (KPO)  to dokument, na podstawie którego do Polski ma trafić ponad 23,9 mld euro dotacji i ponad 34,2 mld euro pożyczek. Został przyjęty przez Radę Ministrów 30 kwietnia br.  Nie został zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Ten brak opinii (negatywnej i pozytywnej) był efektem licznych uwag i zastrzeżeń, jakie Strona Samorządowa KWRiST zgłosiła do treści KPO.

W trakcie spotkania samorządowcy podzielili się z Dyrektor Celine Gauer swoimi zastrzeżeniami zarówno co do treści Krajowego Planu Odbudowy, jak również obawami związanymi z jego realizacją.

- Wszystkie Państwa Członkowskie oraz wszystkie regiony i miasta w Europie stoją w obliczu kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią COVID-19, kryzysu klimatycznego i stałego kryzysu demograficznego – mówiła Aleksandra Dulkiewicz. - Ponadto w Polsce i na Węgrzech mamy do czynienia z kryzysem demokracji. Wierzymy, że UE i Fundusze Europejskie będą miały kluczowe znaczenie dla rozwiązania ich wszystkich - mówiła prezydent Gdańska.

Samorządowcy zwracali uwagę, że demontaż państwa prawa, jaki odbywa się w naszym kraju, ma wpływ na wszystkie dziedziny życia. Nie tylko wymiar sprawiedliwości, ale także na decyzje związane z ochroną środowiska, czy właśnie dostępem do unijnej pomocy. Dało się to zauważyć podczas konsultacji zarówno Umów Partnerstwa, jak i właśnie KPO.

- Rząd zorganizował tzw. konsultacje społeczne zarówno Umowy Partnerstwa, jak i projektu Krajowego Planu Odbudowy. W obu przypadkach była to farsa: żadnych rzeczywistych danych, żadnych rzeczywistych argumentów, żadnej rzeczywistej dyskusji i żadnych informacji zwrotnych. Nigdy od 1999 r. polska polityka regionalna nie odnotowała żadnego przypadku, w którym algorytm podziału środków unijnych nie byłby przedmiotem publicznej dyskusji – wskazywał Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy, przewodniczący Rady Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza.

Prezydent Warszawy dodawał, że KPO praktycznie wykreśla miasta z udziału w kluczowych działaniach dotyczących zmian klimatu, elektromobilności, kolei i tramwajów, infrastruktury niebieskiej i zielonej, sieci ciepłowniczych i chłodniczych, ale także z celów dotyczących szpitali, placówki opieki nad dziećmi i digitalizacja szkół. - Z pewnością nie jest to droga do realizacji celów KPO, który ma nie tylko odbudować gospodarkę, ale także umożliwić zieloną i cyfrową transformację Polski – mówił Rafał Trzaskowski.

Głos Prezydenta Warszawy wzmocniła wypowiedź Piotra Całbeckiego, marszałka województwa kujawsko–pomorskiego, który zwrócił uwagę, że obecny rząd rozdziela środki pomocowe dla samorządów nie według kryteriów merytorycznych, a politycznych. - Zdecydowana większość burmistrzów w Polsce nie należy do żadnej partii politycznej. Tylko 9% z nich należy do rządzącej Prawa i Sprawiedliwości i właśnie do tych 9% samorządów trafiło prawie 30% środków z Funduszu Inwestycji Lokalnych. Jak wskazują niezależni analitycy gminy rządzone przez przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości otrzymały średnio 10 razy większą dotację na mieszkańca niż gminy rządzone przez opozycję – dodawał marszałek Całbecki.

Samorządowcy wskazali ponadto, że KPO faworyzuje administrację rządową stosując niesprawiedliwy i niczym nie uzasadniony podział finansowania: o ile sektor rządowy ma korzystać przeważnie z bezzwrotnych grantów, o tyle dla samorządów przeznaczono finansowanie z części pożyczkowej.

- Stosunek dotacji do pożyczek powinien być sprawiedliwy i racjonalny. Krajowy Plan Odbudowy zakłada preferencyjne traktowanie sektora rządowego i marginalizację sektora samorządowego: aż 53,1% środków przewidzianych dla gmin, miast, powiatów i regionów to pożyczki. Ten podział jest niedopuszczalny – mówił prezydent Rafał Trzaskowski.

W spotkaniu z Celine Gauer uczestniczyli m.in. Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, członkini Zarządu Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza, Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy, przewodniczący Rady UMP,  Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego; Kazimierz Karolczak, przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii; Michał Glaser, prezes Zarządu OMGGS oraz Jan Olbrycht, poseł do Parlamentu Europejskiego.

Źródło: metropolie.pl