Metropolitalne wiadomości

aktualności

Strategia Rozwoju Metropolii do roku 2030

Projekt jest odpowiedzią na rozwarstwienie społeczno-gospodarcze obszaru metropolii oraz brak struktur koordynujących działania integrujące pomiędzy samorządami. Chcemy podkreślić, że obszar metropolitalny w rozumieniu niniejszego projektu jest definiowany jako obszar funkcjonalny całej metropolii, w skład którego wchodzą JST - członkowie Stowarzyszenia oraz inne gminy leżące w powiatach z obszaru GOM, a także miasto na prawach powiatu Gdynia.

Hamulcem tworzenia instytucjonalnych więzi pomiędzy samorządami z obszaru metropolii jest brak regulacji prawnych dotyczących obszarów metropolitalnych. Ważnym zidentyfikowanym problemem jest niska efektywność współpracy pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego (JST) z obszaru metropolitalnego i Partnerami w rozwiązywaniu istotnych dla metropolii problemów. Rozwojowi nie sprzyja też brak doświadczenia JST w zakresie współpracy  partnerskiej i wspólnego wdrażania przedsięwzięć publicznych, w tym tych współfinansowanych ze środków europejskich. Powyższe przeszkody wyraźnie ograniczają możliwości podejmowania działań rozwojowych w oparciu o ustalenia wiążące pojedyncze samorządy w takich obszarach zagadnień jak: gospodarka przestrzenią, ochrona środowiska, transport i komunikacja czy rynek pracy.

 Stowarzyszenie GOM podjęło więc wyzwanie zbudowania silnej partnerskiej platformy współpracy i wypracowania kierunków rozwoju metropolii, czego efektem będzie opracowanie Strategii Rozwoju Metropolii do roku 2030. Strategia powstawać będzie przy aktywnym udziale przedstawicieli partnerów z wielu sektorów oraz społeczności lokalnej. Efektem tych działań będzie wypracowana nowa jakość współpracy partnerskiej.

Głównym celem projektu jest zwiększenie spójności rozwoju społeczno-gospodarczej oraz podniesienie konkurencyjności obszaru metropolitalnego, dzięki partnerskiej współpracy, integracji i synergii. Cele szczegółowe to: 1. Wzmocnienie efektywnej współpracy pomiędzy JST z obszaru metropolii w celu rozwiązywania istotnych dla obszaru problemów oraz 2. Wzmocnienie kompetencji JST z obszaru metropolii w zakresie wdrażania przedsięwzięć wynikających z przyjętych dokumentów strategicznych  i planistycznych.

Projekt podzielony został na sześć działań:
1. Zarządzanie
2. Informacja i promocja
3. Diagnoza sytuacji społeczno-ekonomicznej obszaru metropolii (3.1  Wykonanie diagnoz 3.2  Konsultacje wewnętrzne oraz 3.3 Konsultacje publiczne)
4. Stworzenie Strategii Rozwoju Metropolii 2030 (4.1 Wykonanie dokumentu Strategii 4.2 Konsultacje wewnętrzne 4.3 Gra strategiczna 4.4  Kongres Metropolia Plus 2014)
5. Opracowanie Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Obszaru Metropolii (5.1 Wykonanie dokumentu KPZGOM wraz z OOŚ, 5.2 Konsultacje wewnętrzne)
6. Wzmocnienie Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego jako sieci współpracy (6.1 Szkolenia dla JST 6.2 Podręczniki 6.3  Doradztwo dla JST 6.4 Kongres  Metropolia Plus 2015)

Działanie 3 Diagnoza polega na sporządzeniu 10 kompleksowych diagnoz w formie ekspertyz. Tematem tych ekspertyz będzie przedstawienie możliwości rozwojowych obszaru metropolii w zakresie: 
1) zmian demograficznych (migracji i przyrostu naturalnego), rynku mieszkaniowego i nieruchomości oraz polityki mieszkaniowej,
2) edukacji i rynku pracy (analiza rynku pracy pod kątem potrzeb systemu edukacji na poziomie powiat/ gmina),
3) szkolnictwa wyższego i sektora B+R,
4) kultury i kapitału społecznego,
5) polityki społecznej i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu,
6) sektora usług i przedsiębiorczości,
7) przemysłu i rolnictwa,
8) gospodarki morskiej i wodnej (w tym rekreacji i turystyki – związanych głównie z nadmorskim położeniem GOM),
9) infrastruktury (dostępności komunikacyjnej, logistyki, transportu wewnętrznego i mobilności oraz energetyki),
10) kształtowania przestrzeni publicznej oraz rewitalizacji obszarów zdegradowanych (w tym w kontekście wzmocnienia lokalnych więzi społecznych).
Ekspertyzy będą zawierać opis stanu aktualnego danego sektora na obszarze GOM oraz analizę trendów i tendencji zmian wraz z elementami prognoz i scenariuszy wariantów rozwoju do 2030 r., a także studia porównawcze. Ekspertyzy będą zwieńczone analizami SWOT. Następnie  będą miały miejsce konsultacje społeczne, które polegać będą na przeprowadzeniu 10 warsztatów z przedstawicielami GOM oraz partnerów społeczno-gospodarczych. Zostanie powołanych dziesięć tematycznych grup roboczych, w skład każdego z zespołu ekspertów wchodzić będą eksperci, wskazani przez Lidera projektu. Następnie podczas warsztatach każda z dziesięciu tematycznych grup roboczych będzie dokonywać konsultacji jednej ekspertyzy: wnosić korekty, uwagi, sugestie zmian i uzupełnień.

Działanie 4 Wykonanie dokumentu Strategii jest jednym z kamieni milowych całego projektu. Zasadniczy dokument strategii będzie zawierał część diagnostyczną wraz z analizami SWOT (stanowiącymi efekt działania 3), zdefiniowane cele strategiczne i szczegółowe, syntezę wariantów rozwojowych oraz uzgodniony aparat wykonawczy do realizacji w postaci tak zwanych Polityk Rozwojowych. Wspomniane Polityki Rozwojowe będą formą małych programów operacyjnych, w których wskazane będą rodzaje przedsięwzięć lub konkretne projekty, które powinny być realizowane w celu osiągnięcia zdefiniowanych wcześniej celów oraz obecne i potencjalne źródła finansowania. Działanie zakłada szerokie konsultacje społeczne przy udziale partnerów społeczno-gospodarczych, tym razem w ramach zorganizowanych 5 warsztatów (po jednym warsztacie na dwa sektory) na temat całego dokumentu. Dodatkowo ciekawą formą konsultacji jest Gra strategiczna (pod roboczą nazwą „My w 2030”), mająca na celu włączenie jak największej ilości uczestników do współtworzenia Strategii Rozwoju Metropolii 2030 w nowoczesny i niekonwencjonalny sposób. Mieszkańcy metropolii otrzymają narzędzie do wirtualnego nakreślania wizji przyszłości metropolii, a najczęściej wybierane przez uczestników rozwiązania będą analizowane i uwzględniane w opracowywanych dokumentach. Zwieńczeniem Działania 4 będzie Kongres Metropolia Plus 2014. Konferencja dotyczyć będzie przede wszystkim prezentacji Strategii GOM do roku 2030 wraz z Politykami Rozwojowymi, uzgodnionymi wśród członków GOM oraz z Partnerami projektu.

Działanie 5 Opracowanie Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Obszaru Metropolii polega na sporządzeniu dokumentu planistycznego, pt. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania GOM do roku 2030. Będzie to dokument, wzorowany na KPZK 2030, tylko odnoszący się do obszaru metropolitalnego wokół Gdańska. Na opracowanie składać się będzie opis zjawisk, będących przedmiotem ekspertyz, zrealizowanych w Działaniu 3. Istota omawianego dokumentu polega na tym, iż będzie on pokazywał je na mapach, a zasadnicza analiza będzie dotyczyła rozkładu przestrzennego tych zjawisk. To działanie również będzie szeroko konsultowane.

Na Działanie 6 Wzmocnienie GOM jako sieci współpracy składają się szkolenia dla JST, podręczniki oraz usługi doradcze dla JST. Szkolenia dotyczyć mają takich zagadnień jak: zasady planowania strategicznego, zasady budowania partnerstw, przygotowanie własnych programów i projektów, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii rewitalizacji, a także możliwości współpracy w ramach GOM. Kolejne zadanie polegać będzie na przygotowaniu trzech komplementarnych publikacji. Pierwsza z nich to podręcznik na temat przygotowania i wdrożenia programów rewitalizacyjnych. Drugi podręcznik dotyczyć ma zagadnień efektywnego monitorowania adekwatności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a także metodologii ich tworzenia. Trzeci podręcznik dotyczyłby zagadnień finansowania projektów ze środków europejskich w perspektywie 2014-20. Podręcznik ten ma pomóc identyfikować JST oraz ich konsorcjom partnerskim możliwości finansowe realizacji projektów, wynikających ze Strategii oraz stanowić wzorzec do wykonywania własnych analiz finansowych i ekonomicznych przedsięwzięć lub weryfikacji analiz, sporządzanych przez podmioty zewnętrzne.  Doradztwo dla JST GOM polegać będzie na przeprowadzeniu indywidualnego tutoringu (doradztwa) dla tych członków GOM, którzy zgłoszą chęć wsparcia. Ostatnie zadanie - Kongres Metropolia Plus 2015  będzie jednocześnie zwieńczeniem Działania 6 oraz całego projektu. Zgodnie z poniższym harmonogramem projekt zakończy się w grudniu 2015 roku.

Partnerstwo ma charakter międzysektorowy. Uczestniczą w nim czołowi w regionie Pomorza przedstawiciele instytucji z sektora administracji publicznej, naukowo-badawczych, gospodarki, przemysłu i biznesu, organizacji pozarządowych oraz instytucji kultury. Wybór partnerów podyktowany był ich długoletnim doświadczeniem działalności w poszczególnych branżach. Partnerzy posiadają doświadczenie w realizacji projektów partnerskich ze środków europejskich oraz doświadczenie współpracy wzajemnej. Wszyscy partnerzy wytypują swojego przedstawiciela do Komitetu Sterującego, dzięki czemu będą mieli możliwość opiniowania działań, brać udział w strategicznych decyzjach dla realizacji projektu, wnioskować o zmiany w harmonogramie, czy przesuwanie środków pomiędzy działaniami. Całość obciążeń finansowych, w tym pokrycie wkładu własnego zagwarantowane będzie przez członków zwyczajnych GOM.

Partycypacja społeczna o charakterze wewnętrznym polega na przedstawicielskim uczestnictwie poszczególnych  JST GOM (42 gmin, miast i gmin) oraz Partnerów projektowych w pracach w ramach przedsięwzięcia. Partycypacja społeczna o charakterze zewnętrznym polega na uczestnictwie mieszkańców obszaru metropolitalnego w pracach projektowych. Ma ono charakter dobrowolny.

Efektem realizacji projektu będzie modelowy program rozwoju współpracy partnerskiej  sprawna koordynacja projektów, niwelowanie wewnętrznej konkurencji i rywalizacji poprzez tworzenie partnerstw. Strategia stanowić będzie podstawę do przedsięwzięć w kolejnych dwóch perspektywach finansowych Unii Europejskiej.

 

  • GIWK