Pomorze jest atrakcyjnym kierunkiem migracji. W pomorskich szkołach uczy się ponad 5 tys. uczniów z zagranicy. Jak pomóc im w adaptacji? Jak powinna funkcjonować szkoła przyjazna najmłodszym migrantom? Z jakimi problemami spotykają się nauczyciele i wychowawcy? To tylko kilka z zagadnień, jakie omawiali eksperci, praktycy i samorządowcy podczas specjalnej konferencji „Szkoła włączająca uczniów z doświadczeniem migracji”.

Fot. OMGGS

Konferencja została zorganizowana przez samorząd województwa pomorskiego oraz Centrum Edukacji Nauczycieli w Europejskim Centrum Solidarności.

Migranci w szkołach

Dlaczego ta konferencja była ważna z punktu widzenia nie tylko rodziców, nauczycieli, dyrektorów szkół ale i samorządów?

– Odkąd po 2016 rozpoczęła się intensywna migracja z Ukrainy do Polski w szkołach zaczęli pojawiać się uczniowie migrantów. W całej Polsce to ponad 60 tys. uczniów z tego prawie 5 tys. na Pomorzu – podkreśla Marta Siciarek z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, organizatorka konferencji.

Chodzi tu nie tylko o dzieci z Ukrainy, ale także z Białorusi, Rosji i innych krajów.

– Właściwie nie ma szkoły, w której nie byłoby uczniów - obcokrajowców. A to wymaga konkretnych działań – dodaje.

Jakie to działania?

– Te dzieci nie znają języka polskiego. Mają inną podstawę programową, szkoła musi te różnice wypełnić, żeby potrafiły zdać egzamin ósmoklasisty. A ponieważ dzieci z doświadczeniem migracji mogą stać się „obcymi”, szkoła musi zadbać o ich integrację. Dlatego konieczne jest wsparcie i stąd działania samorządu województwa i inaugurująca je konferencja – wylicza Siciarek.

Doświadczenie migracji

Co dokładnie oznacza termin “uczeń z doświadczeniem migracji “? I dlaczego nie mówi się np. uczeń- cudzoziemiec?

- Doświadczenie migracji dotyczy różnych osób nie tylko imigrantów “typowych” na Pomorzu, którzy przyjeżdżają głównie za pracą, ale też np. polskich reemigrantów. Ich dzieci urodziły się zagranicą i wracają do Polski z bardzo słabą znajomością języka polskiego. To również uczniowie- uchodźcy z krajów objętych kryzysami, w trudnej sytuacji psychologicznej. Wszystkich ich łączy doświadczenie migracji i w taki sposób specjalistycznie mówi się o dzieciach migranckich w szkołach. Uczeń z doświadczeniem migracji – UDM – wyjaśnia przedstawicielka UMWP.

Problemy szkół

Obecnie nie ma żadnej krajowej strategii w zakresie nauczania dzieci z doświadczeniem migracji.

–  Cała odpowiedzialność spada na szkoły, na nauczycieli, którzy nie są do tego przygotowani. Dlatego potrzebują konkretnego wsparcia. Pilotaż, który rozpoczynamy, obejmuje na razie 30 szkół na Pomorzu. Dostaną one podstawowe narzędzia dotyczące integracji i nauczania UDM – opisuje Marta Siciarek.

Przygotowany został program szkoleniowy dla dyrektorów, wychowawców i nauczycieli języka polskiego, jako drugiego. Szkoły będą zsieciowane, co ułatwi wymianę doświadczeń i szybkie wsparcie. Specjalni trenerzy, edukatorzy i metodycy, którzy mają ogromne doświadczenie w pracy z dziećmi imigrantów będą wspomagać szkoły.

Porozmawiajmy o ważnych sprawach

Podczas konferencji pokazane zostały różne aspekty nauczania i integracji UDM. Chodzi o adaptację dzieci, nauczanie języka polskiego, jako obcego, diagnozy i obserwacji postępów. Prelegenci mówili m.in. o pomorskiej polityce migracyjnej. Uczestnicy zastanawiali się także nad tym, jak budować szkołę jako wspólnotę, która łączy.

Konferencja była też okazją do rozmowy o wdrażanych przez Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot  standardach na rzecz imigrantów i osób z niepełnosprawnościami. 

OMGGS jako jedyna metropolia w Polsce wprowadza systemowe rozwiązania dla cudzoziemców oraz osób ze specjalnymi potrzebami, ujęte w tzw. Standardzie Minimum w Integracji Imigrantów (SMI) oraz Standardzie Minimum na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami i Otoczenia.

W SMI znalazły się m.in. wsparcie zawodowe, porady prawne, kursy języka polskiego, szkolenia dla urzędników, kadr szkół i utworzenie powiatowych zespołów ds. migracji. Drugi standard obejmuje 30 konkretnych zadań dla samorządów, stawiając w pierwszej kolejności na świadomość i edukację: szkolenia dla nauczycieli i urzędników, obligatoryjne stosowanie w zamówieniach publicznych klauzul społecznych, programy dla przedszkoli i szkół nt. równego traktowania i inne.

O tym, jak Standardy na rzecz Imigrantów oraz Osób z Niepełnosprawnościami wpisują się w model edukacji włączającej będzie mówiła Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydentka Gdyni, współprzewodnicząca Komisji ds. Społeczno Gospodarczych OMGGS.

Źródło: pomorskie.eu